وی عالم جلیل فاضل نبیل زبدة المجتهدین الکاملین عمدة العلماء العالمین اسوة الاذکیاء اشرف النّبلاء بود تحصیل علوم نزد والد ماجد خود نزد برادر خود جناب مولانا السیّد محمد صادق طاب ثراهما نموده و بخ مرتبه اجتهاد فائز گشته و از والد خود یعنی جناب سلطان العلماء اجازه دارد ترجمه‌ی طاب ثراه مرقوم خواهد شد و جناب سیّد موصوف در عدالت عالیه‌ی شرعیه‌ی صدرا صدر الصّدور عدالت بودند در زمان والد خود به تاریخ هفدهم ماه مبارک رمضان در سنه‌ی یک هزار و دو صد و هفتاد و شش به عالم جاودانی ارتحال نمود از اولاد کرام آن جناب یکی جناب مقدّس جلیل فاضل نبیل جناب سیّد سبط محمد می‌باشند که تحصیل علوم از جناب سیّد مرتضی معروف به جناب میرآقا صاحب مرحوم و جناب تاج العلماء مولانا السیّد علی محمد طاب ثراهما نموده اند و دیگری سیّد محمد سخا و سوّمی سیّد محمد اصطفا می‌باشند چون اجازه تاج العلماء مولانا السیّد سبط محمد صاحب را عنایت فرموده در آن احوال جناب سیّد مرتضی طاب ثراه نوشته اند لهذا منقول می‌شود و هذه الفاظها:

بسمه سبحانه و بحمده ما اعلی شانه و بعد فلا یخفی علی اولی فی صلوتی الجمعة و الجماعات من الفضل الظّاهر و النّبل الباهر حتّی صار من ضروریّات و لا یصغی انکاره لاحد من الصّالحین و ممّن قد فاز باهلیّة امامتها السّیّد الجیّد و الورع الایّد زبدة الصّلحآء نخبة العلمآء ذوالفضل الجلیّ و النّبل السّنی قرّة النّواظر و بهجة الخواطر العالم الاوحدالمولوی السّیّد سبط محمد ایّده الله و حماه و بلغه الی غایة ما اتمنّاه ابن العالم العلّامة البحر القمقام فخر اللّیالی و الایّم استاذ الاساتذه و سناد الجهابذة نقّاد المعقول و المنقول کشّاف رموز الفروع و الاصول القانع الصّبور الشّجاع الغیور البطل الهمام الاسد الضّرغام المجتهد المعتمد و الفقیه المستند استاذنا واخینا و سنادنا و ابن ابینا علم الهدی و بدر الدّجی و شمی الضّحی سیّدنا الرّضی المرتضی السّیّد مرتضی رضی الله عنه و کان له طاب مرقده مقامات فی الشّجاعة و المکارم المرتضویّة و مراتب سامیة سامقة هاشمیّة علوّیة علیّة مرضیّة منها الواقعة الّتی خیف فیها علی خالنا المبرور المغفور السیّد السّند السیّد دلدار علی طاب رمسه و قدّس نفسه بما وقع بینه و بین بعض الامرآءو ابنآء الملوک طاب ثراه فخیف علی احبّة والدتی السّیّدة الجلیلة طاب الله ثراه فقام اخوه المنوّه بذکره الشّریف انفا احسن قیام بالذّنب عنها و ما لها و عرضها کلّ ذلک محاماة عن حرمة ابیه و ابینا سلطان العلمآء طاب ثراه و جعل الجنّة مثواه و اشتغل الی مدّة ستّة اشهر علی ما حکاه لی والدتی المبرورة عن مشاغله العلمیّة الی الذّبّ عنها و کان یبیکی کلّ و یستر بمعزل عن النّاس و یهدد الخدّام و البواب ان یفشوا ذلک لاحد و لاسیّما لابیه و ابینا و والدتی و کان یمکث هناک الی العشاء متقلّدا سیفه متزیّنا سلاحه فلمّا مضی علی ذلک برهة من الزّمان اتّفق ورود والدی طاب ثراه وروده فرأه و سئل عنه فاخبرناه التزم منذ شهر محاماة عن السیّدة الجلیلة فشکر صنیعة و حکی حاله لوالدتنا واستزارته و طلبته داخل الدّار و شکرت صنیعة و اعتذرت من التّقریظ فی اکرامه بعدم العشور بوروده الشّریف فاعذرها واعترف بانّه بنفسه نهی الخدّام و هدّدهم ان تجبروها ای اباه کی لا یشقّ علیهما ما یعافیه و تقایسه فی الذّبّ و یمنعاه عن ذلک و منها حدیث ذبّه عن ابیه و ذراریه بغاة عساکر حکّام فذه الاعوام و هو طویل معروف کانّی به و هو مع ابیه فی بیت بعض اخواننا طاب الله ثراه اذا هجم فوارس من فرسن الجاهلیّة و النّصاب الاقشاب علی باب الدّار و یجتهدون فی کسرالباب و هدمه فحمل ثلث حملات فیما اذکر لدنا عهم فنهاه ابونا طاب ثراه ذلک کلّ التّحفی وامره بالصّبر فاحتسب صبرا واحسن بکاؤه ثلاث مرّات علی ما اصابه من ذلک ثمّ انّ والدی طاب ثراه اعطی الملاعنة الف ربابیّ استقرّمنها من التّاجر السّیّد المسند السیّد باقر صاحب الحسینیّة المعروف طاب ثراه حسب مفترح القوم ثمّ هجموا غداة غد و سدّا لابواب علی وجههم و کان ابی فی شرذمة من اولاده واحفاده و ثقات اصحابه اوجههم نادرة الاصقاع البطل الکمّی الشّجاع الافخم الاجلّ الابجل الجامع بین شرفی العلم و العمل ماحی آثار الظّلم و العدوان رافع الویة العدل و الاحسان ملاذا لا صاغر و الاکابر وارث الرّیاسة الامارة کابرا عن کابر باسط بساط العدل و الانصاف مالک ازمّة النّجدة و العفاف المتعفرّدون سرادق دولته جباه الاعیان و الاشراف المتغلغل صیت شجاعته الاطراف و الاکناف کافل الارامل و الایتام نصیر العلماء الاعلام مروّج شریعة جدّه سیّد الانام و عترته الکرام علیه و علیهم الوف سلام الممنفق ممّا رزقه الله لیلا و نهارا سرّا وجهارا المطرق الّذی یخجل سیفه صوارم البروق بلوامعه و نیرانه و یری عیون النّجوم عمیا من خرصانه و حیثما سلّ سیوف و نفی الظّبی من الاجفان طفق یختلج قلب عدوّه کانّه قرط خود واعتراه خفقان وریثما برزالمعترک تراه کانّه ضرغام بطل همام صندید شجاع یبکی الجراح بالنّجیح و یبسم اسنان البیض و یخجل البرق هناک الومیض فتک عوامله و سرن اللّدن من لدنه جوارح الاسادفها هلکهم بمهنّده فا باد و متی ماشاقه خصوصه و قد شاک بیده سیفا مسلولا اشرفوا علی الهلاک واضحی دمهم مسفوکا مطلولا اعنی به حضرة النّواب نادر میرزا طاب الله مضجعة و برد مهجعه و جزاه عنّا خیر ما جازی ناصرا عن منصوره و کان طاب ثراه قد باکر الی ابینا حمایة له و اشتغل به عن نفسه وماله و عیاله و حریمه و اولاده و استقرّ رائه کرأی اخی المبرور علی دفاعهم فبرزوا الیهم لعنة الله علیهم و کان بینهم و بینه ماشآءالله الی ان ولی القوم ادبارهم و فرّوا من الزّحف کدأب اوائلهم و غلبت فئة قلیلة فئة کثیرة باذن الله و برکة حججه صلوات الله علیهم اجمعین و منها اعطاؤه اجرة الصّلوة لبعض المضطرّین من المؤمنین ثمّ القیام باداء الصّلوة عنهم احتیاطا و منها وصیّته فی ولده الفاضل المنوّة بذکره فی صدور الاجازة و قد کتبها فی وقت قلّما یجتمع فی مثله الحواس الی ابیه سلطان العلماء فی حسن الالتفات الی تعلیم ولده هذا و کان مدحه فیها بالذّکاء و الفطانة و قد حکی لنا والدنا العلّامة غداة وفاته انّه ابتلی بالوباء و قد مضی هویّ من اللّیل و عرضه الاسهال مرارا و بان آثار الموت علی وجهه فتباکی بعض حریمه فانتبه ثمّ ضحک عالیا سمعه ابوه ابونا من بیته و لم یسمع منه مثله عوض فتعجب تحیّر و تفطّن بابتداءه فاستخبر فاخبر و تحیّر و استحضر الطّبیب النّصرانی و کان حاذقا فلم یوجد و کتب طاب ثراه تلک الوصیّة المذکورة آخر اللّیل و کان قد قطع من قبل بانّه مُنی بالمرض الوبیلو ضرب علیه طبل الرّحیل و کان ابی طاب ثراه فتعجّب من صحّة تأدیة تلک الوصیّة باللّغة الفصیحة العربیّة فی مثل هذا الوقت مع کونه علی جناح سفر من الدّنیا و ترک الاهالی و الولد الصّغار و کیف ما کان فکان ابی بنفسه مقبلا الی احسن تعلیمه و تربیته امضاء بوصیّة المبرور حتّی قضی نحبه و لقی ربّه و خلف سبطه هذا کما خلف ذلک الدّر الیتیم ابن العلّامة طاب ثراه ثمّ انّه حرسه الله تلمّذ علیّ وقرء شطرا وافیا من المعقول و المنقول و الفروع و الاصول قرائة تدبّر و تحقیق و تعمّق و تدقیق و صحبنی مدّة مدیدة وازمنه عدیدة حتّی لاحت لوائح الکمال من سیماه وفاحت فوائح الصّلاح والسّداد من شداه فلاجرم اجزته ان یؤمّ النّاس فی الجماعات بل الجمعات و الاعیاد و ان یخطبهم و یعظهم و یهدیهم سبیل الرّشاد والله الموفّق و المعین و علیه نتوکّل و به نستعین، و انا خادم خدّام الشّریعة المطهّرة علی محمد بن سلطان العلمآء سیّد محمد عفی عنها.

صورت مماهیر علماء که بر این اجازه ثبت نمودند:

سیّد مصطفی بن عمدة العلمآء سیّد محمد هادی

علیّ مع الحقّ و الحقّ مع علیّ

السیّد علی محمد

السیّد ابوالحسن

سیّد محمد حسین ابن ملک العلماء سیّد بنده حسین

و بعضی شعراء آن زمان درتاریخ وفات آن مرحوم این قطعه فرموده اند قطعه:

ثانی مرتضی و علّامه * سیّد مرتضی صدیق خدا * بود در هند طوسی عریف* به کمال و علم و زهد و تقی*

ناگهان آفتاب عرش آله* منکسف گشت در کسوف فنا* هر که این واقعه شنید به خلق* گفت وای خلاصة العلماء

ایضا:

چون جناب خلاصة العلماء زین سراتارک اقامت شد

گفت تاریخ رحلتش رضوان همنشین نبیّ به جنّت شد

و قال صاحب الحصن المتین فی تذکرة اولاد جناب سلطان العلماء طاب ثراه

و رابعهم السیّد المرتضی کان صالحا مقدّسا عالی الکعب فی الفنون العقلیّة طویل الباع فی العلوم النّقلیّه فقضی نحبه فی بداء شبابه فی النّاس عشر من شهر رمضان سنه ستّ و سبعین بعد المأتین و الالف من الهجرة المقدّسة.

و دفن فی حسینیّة جدّه انتهی.