حدیث: امام علي عليه السلام فرمودند : إذا رَأيتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِما ؛ هرگاه دانشمندى ديدى، به او خدمت کن. ( غررالحکم ح ۴۰۴۴ ) حدیث: امام علي (عليه السلام) فرمودند: النَّظرُ إلي العَالِم أحبُّ إلَي الله مِن اعتکافِ سَنَهٍ فِي البَيت الحَرام؛ نگاه کردن به عالم و دانشمند نزد خداوند، از يک سال اعتکاف در کعبه برتر است. ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: إنّ علِیّا کانَ عالِما والعلمُ یُتوارَثُ ، ولَن یَهْلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ ؛(امام) على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مىشود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن که پس از او کسى مى ماند که علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند. ( الکافي : ۱ / ۲۲۱ / ۱ ) ) حدیث: امام جواد عليه السلام فرمودند: العلماء غرباء لکثرة الجهال؛ عالمان، به سبب زيادي جاهلان، غريب اند. ( مسند الامام الجواد، ص ۲۴۷ ) ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: اِذا کانَ یَومُ القيامَةِ بَعَثَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ العالِمَ وَ الْعابِدَ ، فَاِذا وَقَفا بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ قيلَ لِلْعابِدِ : اِنْطَلِقْ اِلَى الْجَنَّةِ وَ قيلَ لِلْعالِمِ : قِف تَشَفَّعْ لِلنّاسِ بِحُسْنِ تَأديبِکَ لَهُمْ؛ هر گاه روز قيامت گردد، خداى عزّوجلّ عالم و عابد را برانگيزاند . پس آنگاه که در پيشگاه خداوند ايستادند به عابد گفته مى شود : «به سوى بهشت حرکت کن» و به عالم گفته مىشود : « بايست و مردم را به خاطر آنکه نيکو ادبشان نمودى ، شفاعت کن ». ( علل الشرايع، ج ۲، ص ۳۹۴، ح ۱۱ ) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: العلماء مصابيح الارض، و خلفاء الانبياء، و ورتني و ورثه الانبياء. علما چراغهاي زمين اند و جانشينان پيامبران و وارثان من و پيامبران هستند. ( کنز العمال/ ۲۸۶۷۷٫) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: موت العالم ثلمه في الاسلام لا تسد ما اختلف الليل و النهار در گذشت عالم، رخنه اي است در اسلام که تا شب و روز در گردش است، هيچ چيز آن را جبران نمي کند. ( کنزالعمال/ ج ۲۸۷۶۰٫ )
13 مهر 1394, 15:28
شاگردان
این دانشمند گرانمایه بعد از تحصیل علوم مختلف، اندوخته هاى علمى خود را با اخلاص تمام به مشتاقان معارف عرضه نموده است از جمله دانش اندوزان مکتب وى افراد زیر مى باشند:
1 ـ شیخ رشیدالدین محمد بن شهرآشوب مازندرانى (489 ـ 588 ق.) وى در علوم فقه، حدیث، تفسیر، ادب، شعر و رجال، اطلاعات وسیعى داشته و جامع کمالات، هنرها، و فضیلت هاست بدین جهت، حتى از سوى مخالفان و بیگانگان نیز مورد احترام و تعظیم بوده است. ابن شهرآشوب در سفرهاى علمى خویش، به شهر رى وارد شده و مدتى از ابوالفتوح رازى استفاده کرده است. وى در کتاب معالم العلما از استاد خود چنین یاد مى کند:
«استاد من، شیخ ابوالفتوح بن على رازى، دانشمند گرانمایه اى است که کتاب شرح شهاب و روح الجنان در تفسیر قران را نوشته است. این تفسیر به زبان فارسى است امّا بى نظیر و شگفت انگیز مى باشد.([17])
2 ـ شیخ منتجب الدین على بن بابویه رازى وى از دانشمندان بلندپایه و از نویسندگان پرمایه قرن ششم هجرى، و از نوادگان برادر شیخ صدوق مى باشد. منتجب الدین با تألیف مشهورترین اثر خود به نام «فهرست علماى شیعه»، حقّ بزرگى را بر گردن پیروان این مذهب گذاشته و به این وسیله، نام نیک گروهى از برجستگان علماى شیعه و زعماى اسلام را در صفحه روزگار زنده نگه داشت، تا آن جایى که تمام شخصیت نگاران و تراجم نویسان ممتاز، بعد از قرن ششم هجرى، از کتاب «فهرست» وى کمال بهره را برده اند.
منتخب الدین در «فهرست» خود، بارها از استادش تجلیل به عمل آورده است. وى در بخشى از کتاب خود استادش را چنین مى ستاید:
«استاد و پیشواى شیعیان، ابوالفتوح حسین بن على بن محمد خزاعى رازى، دانشمندى مفسّر و واعظى پارسا بود. وى داراى آثار متعددى است که از جمله آن ها، تفسیر روض الجنان در تفسیر قرآن و کتاب روح الاحباب در شرح شهاب است. من هر دو کتاب را بر این استادم قرائت کرده ام.»([18])
3 ـ شیخ عبدالله بن حمزه طوسى معروف به ابن حمزه فقیه([19]) وى از شاگردان ممتاز ابوالفتوح به شمار مى رود. کتاب «الوافى بکلام المثبت و النافى» از تألیفات این فقیه است.
لازم به ذکر است، این سه نفر از استاد خویش اجازه روایتى نیز داشته اند.
4 ـ سید شریف عزالدین «شرفشاه افطسى نیشابورى او داراى کتابى به نام «النظم و النثر الرائق» مى باشد. و آرامگاهش در نجف است.([20])
5 ـ تاج الدین محمد بن حسین، فرزند ابوالفتوح([21])