دوران جهاد و مبارزه

در اواخر سال 1330 ق وى پس از انجام رسالت خویش و فتح دلهاى مخالفان، از مصر عازم لبنان شد در آن زمان مردم لبنان نیز بسان دیگر مردم سرزمینهاى اسلامى خواستار استقلال کشورشان و رهایى از زیر سلطه عثمانیها بودند

براى اولین بار و با تأیید حرکت گروههاى استقلال طلب، شرف الدّین وارد میدان مبارزات سیاسى و درگیریهاى اجتماعى شد در دوران جنگهاى استقلال لبنان، وى در کنار مردم ماند و رهبرى دینى و سیاسى و پناه دادن به مردم بى پناه جبل عامل را تقبّل کرد او براى شکل دادن به قیام همگانى و هماهنگ کردن حرکتهاى ضدّ فرانسوى در سرتاسر کشور، علما و رهبران جبل عامل را براى تشکیل یک کنگره عمومى در شهر وادى الحجیر - در مرز لبنان و سوریه - فراخواند و در ضمن سخنرانى در این کنگره، علیه فرانسویان فتواى جهاد داد^([14])

در پى جستجوى فرانسویان براى دستگیرى شرف الدّین، وى ابتدا به جبل عامل و سپس به دمشق هجرت کرد و در اجتماعات سیاسى، علمى و دینى دمشق حضور یافت چون آوازه علمى و سیاسى اش آفاق کشورهاى اسلامى را پر کرده بود، هرجا مى رفت قدر مى دید و بر صدر مى نشست او علما، دانشمندان، سیاستمداران، روشنفکران و مبارزان را راهنمایى مى کرد و راه درست مبارزات سیاسى را به آنان نشان مى داد فرانسویان که به شرف الدین دست نیافتند، خانه و کتابخانه اش را آتش زدند و بسیارى از آثار خطى او را سوزاندند!^([15])

شرف الدّین علاوه بر فعالیتهاى سیاسى و اجتماعى در دمشق، به اوضاع تبعیدیان مسلمان لبنانى و غیر لبنانى رسیدگى مى کرد او و دیگر مبارزان لبنانى، مدتى را در دمشق گذراندند، تا اینکه فرانسویان توطئه طلب و تجاوز کار، دامنه تجاوزات خود را گسترش دادند و خاک سوریه را نیز اشغال کردند شرف الدّین به همراه خانواده اش به فلسطین رفت و در شهر «حیفا» سکنى گزید چندى بعد در سال 1338 ق با لباس مبدّل و براى دومین بار عازم مصر شد وى علاوه بر حضور در مساجد و محافل علمى، سیاسى و ادبى هر روز با افراد و گروههاى مختلفى دیدار و گفتگو مى کرد و اکثر سخنانش در نشریات آن روز مصر به چاپ مى رسید

در یکى از سخنرانیهاى پرشور خود جمله پرمحتوا و عمیقى گفت که حقیقت وحدت اسلامى را بیان مى کرد سید رشید رضا، عالم و نویسنده مشهور مصرى که در آن محفل حضور داشت، آن جمله را با خطّ درشتى در مجله خود «المنار» چاپ کرد و آن جمله این بود:

شیعه و سنّى را روز نخست، سیاست (و مطامع سیاسى) از هم جدا کرده است و اکنون نیز باید سیاست (و مصالح سیاسى اسلام و مسلمانان) آن دو را در کنار هم بنشاند و متّحدشان کند^([16])

شرف الدّین مدّتى در مصر ماند سپس بر آن شد تا در نزدیک ترین نقطه لبنان حضور یابد، و از نزدیک براى آزادى کشور و ملّتش تلاشى شایسته را به انجام رساند

وقتى وارد بیروت شد، فرانسویان خواستند مقدمات عزیمت او را به شهر صور زودتر فراهم کنند، ولى شرف الدّین در بیروت توقف کرد تا براى آزادى دیگر مبارزان و آزادیخواهان مهاجر، تبعیدى و متوارى، با حاکمان مذاکره و گفتگو کند به هر تقدیر، با آزادى و بازگشت دیگر مبارزان و آزادیخواهان موافقت به عمل آمد و شرف الدّین با خیالى آسوده، آهنگ صور کرد

روز بازگشت شرف الدّین به وطن، از ایام بیادماندنى تاریخ لبنان است مردم مبارز و مسلمانى که حدود یک سال از نعمت حضور عینى رهبر دینى و انقلابى خود محروم بودند، به هنگام بازگشت شکوهمند او، تمام احساسات درونى خویش را با شور و هیجان و تظاهرات و شعر و خطابه اظهار مى کردند^([17])

شرف الدّین مردانه با استیلاى بیگانگان غربى به مخالفت برخاست و تا خروج آخرین عمّال آنان از لبنان و به رسمیت شناختن استقلال این کشور در سال 1945 م مبارزه کرد در دورانى که او با سلطه فرانسه در لبنان مبارزه مى کرد فلسطین تحت سیطره انگلستان قرار داشت و هنوز مسأله فلسطین به صورتى که بعد از سال 1948 م مطرح شد، درنیامده بود، ولى زمینه آن آماده مى شد در آن دوران، شرف الدّین مهاجرت یهودیان جهان به خاک فلسطین را براى آینده آن کشور خطرناک مى دانست و به همین جهت، همواره خطر یهودیان صهیونیست را براى فلسطین تذکّر مى داد^([18])