شیخ اصلاحات

با ورود شیخ به شهر «بنت جبیل»، شهر دچار دگرگونی و دست خوش تغییر شد. شیخ موسی شراره به جدیت و با عزمی راسخ به اصلاحات دینی و علمی پرداخت. بدین منظور، ابتدا مدرسه ی علمیه ای در شهر تأسیس کرد که تمام علوم دینی را شامل می شد.

علوم صرف، نحو، منطق، معانی و بیان در مقدمات، فقه و اصول در مقطع سطح، در مدرسه ی تازه تأسیس بنت جبیل تدریس می شد. این مدرسه مرکزی شد برای اجتماع و رفت و آمد کثیری از فضلای ساکن در جنوب لبنان که عده ای برای تدریس و برخی دیگر برای تحصیل علم بدین مدرسه، وارد شده بودند.[27]

از دیگر اصلاحات شیخ در بنت جبیل این بود که مجالس عزای سید الشهداء، علیه السلام، را از لوث وجود خرافات و اکاذیب، تطهیر کرد و روضه ی امام حسین را همانند مجالس عزای حسینی در عراق برپا کرد و شعر عاملی را در این مجالس سنت گذاشت و نوع قرائت این اشعار را نیز طبق سبک عراقی بنا نهاد.

شیخ مردم شهر را مجاب کرد که با توجه به فقر عمومی، پس از مرگ هر مؤمنی، خویشاوندان میت برای خیرات آن میت و شادی روحش سه روز، فقرا را اطعام کنند.

شیخ حضور زنان را در تشییع جنازه ممنوع کرد و در مجالس فاتحه خوانی مقرر کرد در رثاء اهل بیت، علیهم السلام، شعرخوانی کنند و طلاب و فضلا را تشویق می کرد ذوق خویش را تقویت کنند تا بتوانند به شعرگویی بپردازند. شیخ هنر شعر را در جهت انتشار دین به مبلغان توصیه می کرد؛ چرا که شعر به طبع انسانی بسیار نزدیک است.[28]

یکی دیگر از ابتکارات شیخ این بود که اصرار داشت در موعظه، از سخنان گهربار امیرمؤمنان علی، علیه السلام، در نهج البلاغه استفاده شود تا مؤمنان بیش تر با قرآن ناطق، یعنی علی، علیه السلام، آشنا شوند و سخنان او عمل کنند.

برخی از ذاکرین مجالس عزای محرم، کارهایی انجام می دادند از قبیل نقل روایات کذب و روضه های دروغ و برخی ارشادات خودساختگی که شیخ از این بسیار ناراحت می شد. بدین سبب بر قرائت نهج البلاغه در اول منابر و مواعظ تأکید می کرد و سنت شعرخوانی به سبک عراقی هم به عنوان روشی برای مقابله با ذاکرین متخلف بود.

به همّت عده ای از شاگردان وی، دو کتاب برای مجالس عزاداری، بر اساس روش استادشان شیخ موسی شراره، تألیف شد.

این دو اثر لواعج الاشجان و المجالس السنیة نام داشت. کتاب لواعج الاشجان مشتمل بر مقتل امام حسین بود که به وسیله ی منبریان و وعّاظ قرائت می گشت. در روضه های عمومی هم مادحین اهل بیت، علیهم السلام، از کتاب المجالس السنیه برای مداحی و ذکر استفاده می کردند.[29] تدوین این دو کتاب، حاصل تلاش سید محسن امین از علمای بزرگ لبنان بوده است.

ابتکار و تدبیر شیخ در احیای عزا، عزاداری بنت جبیل و جنوب لبنان را بسیار بهبود بخشید. تا قبل از این حرکت شیخ، مجالس عزاداری بیش تر شبیه قهوه خانه ها بود که مردم فقط برای گذران وقت و استراحت در آن شرکت می کردند. شیخ استعمال دخانیات و سخن گفتن در حین وعظ و هنگام روضه خوانی را به شدت تقبیح کرد تا این که این سنت زشت از میان مردم بنت جبیل رخت بربست.[30]

قبل از حضور شیخ در بنت جبیل، سنت در عزای امام حسین، علیه السلام، این گونه بود که ذاکرین از کتابی خطی نوشته ی یک نفر از اهل بحرین استفاده می کردند که این کتاب شامل ده مجلس بود برای ده شب.

اول هر مجلس، بامقدمه ای طولانی آغاز می شد و سپس حدیثی نقل می شد که یا دروغ بود یا به شدت با دروغ آمیخته بود. این روایات بیش تر به قصه ها و افسانه های اختراعی بشر می ماند. در این مجالس، گریاندن عزاداران بر اساس دروغ پردازی عده ای صورت می گرفت.

شیخ موسی شراره با شدت عمل، با این گونه بدعت گذاری ها و سوء استفاده ها مقابله می کرد.

از این دست روضه های «من عندی»، در این کتاب و نیز در زبان ذاکرین فراوان یافت می شد و برای مقابله با آن، دو کتاب ارزشمند تألیف شد. اما این کتاب ها نیز از روایات ساختگی مصون نماند، ولی به هر حال، آن وضع اسفناک از بین رفت و شاید اگر همان طور باقی می ماند اصل دین به مخاطره می افتاد.

شیخ، در مقتل خوانی نیز مقتل سید ابن طاووس را جایگزین مقتل ابی مخنف کرد تا روضه ی سیدالشهداء، علیه السلام، طبق صریح روایات و تاریخ باشد و ذاکران و واعظان را ملزم ساخت که روضه را از این کتاب ارزشمند نقل کنند.

این اصلاحات تا قبل از حضور شیخ در بنت جبیل ناممکن به نظر می رسید، اما شیخ موسی شراره تلاشی فراوان کرد تا رسوم ناپسند و سنت های مشروع و خرافات را از چهره ی دین بزداید. به واسطه ی منش او، شرع مبین عزت یافت و دین عزت گرفت و شهر به نور او روشن گردید.[31]