حدیث: امام علي عليه السلام فرمودند : إذا رَأيتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِما ؛ هرگاه دانشمندى ديدى، به او خدمت کن. ( غررالحکم ح ۴۰۴۴ ) حدیث: امام علي (عليه السلام) فرمودند: النَّظرُ إلي العَالِم أحبُّ إلَي الله مِن اعتکافِ سَنَهٍ فِي البَيت الحَرام؛ نگاه کردن به عالم و دانشمند نزد خداوند، از يک سال اعتکاف در کعبه برتر است. ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: إنّ علِیّا کانَ عالِما والعلمُ یُتوارَثُ ، ولَن یَهْلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ ؛(امام) على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مىشود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن که پس از او کسى مى ماند که علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند. ( الکافي : ۱ / ۲۲۱ / ۱ ) ) حدیث: امام جواد عليه السلام فرمودند: العلماء غرباء لکثرة الجهال؛ عالمان، به سبب زيادي جاهلان، غريب اند. ( مسند الامام الجواد، ص ۲۴۷ ) ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: اِذا کانَ یَومُ القيامَةِ بَعَثَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ العالِمَ وَ الْعابِدَ ، فَاِذا وَقَفا بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ قيلَ لِلْعابِدِ : اِنْطَلِقْ اِلَى الْجَنَّةِ وَ قيلَ لِلْعالِمِ : قِف تَشَفَّعْ لِلنّاسِ بِحُسْنِ تَأديبِکَ لَهُمْ؛ هر گاه روز قيامت گردد، خداى عزّوجلّ عالم و عابد را برانگيزاند . پس آنگاه که در پيشگاه خداوند ايستادند به عابد گفته مى شود : «به سوى بهشت حرکت کن» و به عالم گفته مىشود : « بايست و مردم را به خاطر آنکه نيکو ادبشان نمودى ، شفاعت کن ». ( علل الشرايع، ج ۲، ص ۳۹۴، ح ۱۱ ) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: العلماء مصابيح الارض، و خلفاء الانبياء، و ورتني و ورثه الانبياء. علما چراغهاي زمين اند و جانشينان پيامبران و وارثان من و پيامبران هستند. ( کنز العمال/ ۲۸۶۷۷٫) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: موت العالم ثلمه في الاسلام لا تسد ما اختلف الليل و النهار در گذشت عالم، رخنه اي است در اسلام که تا شب و روز در گردش است، هيچ چيز آن را جبران نمي کند. ( کنزالعمال/ ج ۲۸۷۶۰٫ )
18 فروردین 1398, 12:49
ابواسحق ابراهیم بن محمد استخری
در استخر متولد شد و پس از تحصیل علوم متداوله عصر خود بخیال سیاحت افتاد، نوشتهاند که در سال سیصد وسه از استخر خارج شد و بهندوستان و بلاد اسلامی رفت و سالها گردش و سیاحت کرد و ماحصل تجارب و دیدنیهای خود را در کتابی بنام: «صور الاقالیم» بنوشت که بسیار معتبر است و بزربانهای اروپائی ترجمه شده و متن کتاب که عربی است نیز در مصر و لندن چاپ کردهاند.
صور الاقالیم مشتمل بر حدود ممالک و دریاها و انهار و میزان آبادی و مدنیست مردم آن عصر و مسافت بین شهرها و دارای نوزده نقشه است.
نیز استخری تألیف دیگر بنام «مسالک الممالک» دارد که در آن بکتاب «صور الاقالیم» شیخ ابی زید احمد بن سهل بلخی استناد کرده و در سال 1870 در لیدن چاپ شده است.
بعضی را عقیده چنان است که استخری صاحب کتابی بنام «صور الاقالیم» نبوده و کتابی باین نام پرداخته احمد بن سهل بلخی میباشد.
استخری در سال سیصد و چهل یا سیصد و چهل و شش وفات یافته و این منافی است با عبارتی که مرحوم محمد علی مدرس خیابانی در جلد اول ریحانة الادب ذیل نام «اصطخری» مرقوم داشته است که در سال دویست و چهلم هجرت در قید حیوة بوده است ـ و با آنکه عدد 240 با تمام حروف و هم برقم چاپ شده معذلک نگارنده را عقیده اینست که اشتباه چاپی روی داده و مقصود مرحوم مدرس همانا سال سیصد و چهل بوه است ـ والا لازم میآید که سنین عمر استخری بیش از صد سال باشد.