حدیث: امام علي عليه السلام فرمودند : إذا رَأيتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِما ؛ هرگاه دانشمندى ديدى، به او خدمت کن. ( غررالحکم ح ۴۰۴۴ ) حدیث: امام علي (عليه السلام) فرمودند: النَّظرُ إلي العَالِم أحبُّ إلَي الله مِن اعتکافِ سَنَهٍ فِي البَيت الحَرام؛ نگاه کردن به عالم و دانشمند نزد خداوند، از يک سال اعتکاف در کعبه برتر است. ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: إنّ علِیّا کانَ عالِما والعلمُ یُتوارَثُ ، ولَن یَهْلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ ؛(امام) على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مىشود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن که پس از او کسى مى ماند که علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند. ( الکافي : ۱ / ۲۲۱ / ۱ ) ) حدیث: امام جواد عليه السلام فرمودند: العلماء غرباء لکثرة الجهال؛ عالمان، به سبب زيادي جاهلان، غريب اند. ( مسند الامام الجواد، ص ۲۴۷ ) ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: اِذا کانَ یَومُ القيامَةِ بَعَثَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ العالِمَ وَ الْعابِدَ ، فَاِذا وَقَفا بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ قيلَ لِلْعابِدِ : اِنْطَلِقْ اِلَى الْجَنَّةِ وَ قيلَ لِلْعالِمِ : قِف تَشَفَّعْ لِلنّاسِ بِحُسْنِ تَأديبِکَ لَهُمْ؛ هر گاه روز قيامت گردد، خداى عزّوجلّ عالم و عابد را برانگيزاند . پس آنگاه که در پيشگاه خداوند ايستادند به عابد گفته مى شود : «به سوى بهشت حرکت کن» و به عالم گفته مىشود : « بايست و مردم را به خاطر آنکه نيکو ادبشان نمودى ، شفاعت کن ». ( علل الشرايع، ج ۲، ص ۳۹۴، ح ۱۱ ) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: العلماء مصابيح الارض، و خلفاء الانبياء، و ورتني و ورثه الانبياء. علما چراغهاي زمين اند و جانشينان پيامبران و وارثان من و پيامبران هستند. ( کنز العمال/ ۲۸۶۷۷٫) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: موت العالم ثلمه في الاسلام لا تسد ما اختلف الليل و النهار در گذشت عالم، رخنه اي است در اسلام که تا شب و روز در گردش است، هيچ چيز آن را جبران نمي کند. ( کنزالعمال/ ج ۲۸۷۶۰٫ )
20 فروردین 1398, 13:7
افضل الدین ابو عبدالله محمد بن نامور بن عبدالملک شافعی خنجی
از فضلاء و اطباء قرن هفتم هجری است، در علم طب مهارت کامل داشت شرحی بر کتاب قانون ابن سینا نوشته است که به «شرح خنجی» معروف است.
صاحب فارسنامه ناصری سال تألیف این کتاب را پانصد و اند هجری دانسته است[1] و این اشتباه است زیرا که به تصریح سامی در جلد دوم قاموس الاعلام وفات افضل الدین بسال 646 بوده بنابراین محال است که یکی از کتابهای خود را در پانصد و اند تألیف کرده باشد.
بهر حال افضل الدین در مصر اقامت و منصب قاضی القضائی آن کشور را داشته است و تا آخر عمر در این شغل بوده و معززاً میزیسته ـ و موفق الدین ابوالعباس احمد بن ابی القاسم خزرجی (متوفی 668) مؤلف کتاب «عیون الابناء فی طبقات الاطباء» از شاگردان او بوده است.
تألیفاتش:
1ـ ادوار الحمیات
2ـ الموجز (در منطق)
3ـ کتاب الحمل فی علم المنطق.
4ـ شرح کلیات قانون ابن سینا
5ـ شرح ما قاله الرئیس ابن سینا فی النبض
6ـ کشف الاسرار عن غوامض الافکار فی علم المنطق
7ـ مقاله فی الحدود و الرسوم ـ و غیر اینها
در سال ششصد و چهل و شش در قاهره وفات یافت.[2]
[1] ـ رجوع شود بفارسنامه ناصری گفتار دوم صفحه 198 چاپ طهران و اتباه دیگر صاحب فارسنامه در نام پدر افضل الدین است که «تامار» ضبط کرده، در صوتیکه در قاموس الاعلام «نامار» آمده که همان نام آور یا نامور بمعنی مشهور باشد.
[2] ـ برای اطلاع بیشتر بر احوال صاحب ترجمه بکتابهای «عیون الانباء فی طبقات الطباء» و جلد دوم قاموس الاعلام و کتاب لارستان کهن چاپ طهران تدلیف نویسنده معاصر آقای احمد اقتداری مراجعه شود ـ آقای اقتداری وفات مترجم را در پنجم رمضان سال 646 نگاشته ولی مدرکی نشان نداده است.