حدیث: امام علي عليه السلام فرمودند : إذا رَأيتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِما ؛ هرگاه دانشمندى ديدى، به او خدمت کن. ( غررالحکم ح ۴۰۴۴ ) حدیث: امام علي (عليه السلام) فرمودند: النَّظرُ إلي العَالِم أحبُّ إلَي الله مِن اعتکافِ سَنَهٍ فِي البَيت الحَرام؛ نگاه کردن به عالم و دانشمند نزد خداوند، از يک سال اعتکاف در کعبه برتر است. ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: إنّ علِیّا کانَ عالِما والعلمُ یُتوارَثُ ، ولَن یَهْلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ ؛(امام) على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مىشود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن که پس از او کسى مى ماند که علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند. ( الکافي : ۱ / ۲۲۱ / ۱ ) ) حدیث: امام جواد عليه السلام فرمودند: العلماء غرباء لکثرة الجهال؛ عالمان، به سبب زيادي جاهلان، غريب اند. ( مسند الامام الجواد، ص ۲۴۷ ) ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: اِذا کانَ یَومُ القيامَةِ بَعَثَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ العالِمَ وَ الْعابِدَ ، فَاِذا وَقَفا بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ قيلَ لِلْعابِدِ : اِنْطَلِقْ اِلَى الْجَنَّةِ وَ قيلَ لِلْعالِمِ : قِف تَشَفَّعْ لِلنّاسِ بِحُسْنِ تَأديبِکَ لَهُمْ؛ هر گاه روز قيامت گردد، خداى عزّوجلّ عالم و عابد را برانگيزاند . پس آنگاه که در پيشگاه خداوند ايستادند به عابد گفته مى شود : «به سوى بهشت حرکت کن» و به عالم گفته مىشود : « بايست و مردم را به خاطر آنکه نيکو ادبشان نمودى ، شفاعت کن ». ( علل الشرايع، ج ۲، ص ۳۹۴، ح ۱۱ ) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: العلماء مصابيح الارض، و خلفاء الانبياء، و ورتني و ورثه الانبياء. علما چراغهاي زمين اند و جانشينان پيامبران و وارثان من و پيامبران هستند. ( کنز العمال/ ۲۸۶۷۷٫) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: موت العالم ثلمه في الاسلام لا تسد ما اختلف الليل و النهار در گذشت عالم، رخنه اي است در اسلام که تا شب و روز در گردش است، هيچ چيز آن را جبران نمي کند. ( کنزالعمال/ ج ۲۸۷۶۰٫ )
22 تیر 1398, 11:39
مرحوم میرزا محمد تقی بن میرزا محبعلی بن ابی الحسن میرزا محمد علی متخلص بگلشن شیرازی
عالم و فقیه و مجتهد اعلم عصر خود بود ـ در شیراز متولد شد و مقدمات را در آنشهر آموخت پس روانه عراق عرب گشت و چندی در کربلا نزد علامه محمد حسین فاضل اردکانی تحصیل کرد ـ و از آن پس بسامره رفت و در مجلس درس حاج میرزا حسن مجدد شیرازی حضور یافت و استفاده کرد تا از اجلة شاگردان و ارکان بحت آنمرحوم شد و از او اجازه تدریس گرفت و مرحوم میرزا بهنگام ارتحال او را بجانشینی خود برقرار کرد و عموم طلاب و فضلاء قوم پروانه وار گرد شمع وجودش جمع شدند.
دانشمند معاصر سید آقا بزرگ طهرانی مؤلف دوره‌های «الذریعه» و «اعلام الشیعه» در جزء اول کتاب اعلام الشیعه شرحی در مراتب فضل و دانش و مخالفت این رادمرد بزرگ با دولت استعمار طلب انگلیس مرقوم داشته است که ما بهتر آن دیدیم که عین عبارت عربی آنرا در اینجا بنویسیم: میفرماید:
«وقد تلمذت علیه و حضرت بحثه ثمان سنین فی سامراء فتا کدت لدی صحة کلام سیدنا الصدر و بانت لی حقیقة و صدق الخبر الخبر و تحقیقاً ذلک من طریقی السمع و البصر و لم تشغله مرجعیته العظمی و اشغاله الکبیرة عن النظر فی امور الناس خاصهم و عامهم فقد کان ینتهزمن وقته المستغرق باشغاله فرصة یخلو فیها للتفکیر فی مصالح الناس و امور العامة و حسبک من اعماله الجبارة موقفه الجلیل فی الثوره العراقیه و مطالبته بالحقوق المغدوره و الامر بادفاع و اصداره‌تلک الفتوی الخطیره التی اقامت العراق واقعدته لما کان لها من الوقع العظیم فی النفوس ـ و حقا انه بذل کلما لدیه و بوسعه من حول و طول وضحی بکل غال و نفیس حتی اولاده و ماله و قضیة القاء القبض علی ولده المیرزا محمد رضا معروفة فقد فدی استقلال العراق بنفسه و اولاده و کان أفتی قبلها بحرمة انتخاب غیر المسلم و ذلک لما حمل الانکلیز الشعب العراقی علی انتخاب معتمد الحکومة البریطانیه آلسرپرسی کوکس رئیساً للحکومة العراقیة فانه ـ اعلی الله مقامه شعر بالحیلة المدبرة من المستعمر و عرف المغزی و انکشف له المخبأ فعند ذلک اصدر فتواه و ابدی رأیه الصائب فلم یکن من امر العراقیین الا امتثال امره فقد کانوا طوع ارادته لا یصدرون الا عن رأیه و قد عقدت اجتماعاتهم فی داره بکربلاعدة مرات کان احدها ـ و لعه أخرها اجتماعهم لیلة نصف شعبان عام و فانه قفد عرضوا علیه بتلک الجلسه منویاتهم و تعهدواله بأن فیهم القوة الکاملة فلم یزد فی اول مرة علی قوله:
اذا کانت هذه نوایاکم و هذه تعهداتکم فالله فی عوتکم ـ و لما بدت عمال الحکومة الشنیعة التنکرها استنکاراً عظیما و اجتمع علیه العلماء و الزعماء و الرؤساء یستفتونه فی القیام ضد السلطه راغبین بأن تکون فتواه بدوالشروع فی الئورة فعند ذلک أصر فتواه المشهورة و هذا نصها:
مطالبة الحقوق واجبة علی العراقیین و یجب علیهم فی ضمن مطالباتهم رعایة السلم و الامن و یجوز لهم التوسل بقوة الدفاعیة اذا امتنع الانکیز عن قبول مطالبهم ـ الخ
«فاصبح لهذه الفتوی مقامها الخطیر باعتبارها من ذلک الزعیم العظیم اذ لم یستطبعوا الاقدام علی امر قبل حصول الاذن منه ـ و بعد الرخصة و تعیین التکلیف آنچه العراقیون الی العمل بواجب المدافعة و جرت امور لیس هذا موضع ذکرها فصادف مرض المترجم و وفاته بعد ایام ـ و ذلک فی لیلة الاربعاء الثالث عشر من ذی الحجة 1338 فئلم الاسلام بوفاته فی امس اوقات الحاجة الیه ـ الخ»
خوانندگان محترم از این عبارات دانستند که مرحوم میرزا محمد تقی شیرازی علاوه بر مقام منیع علم و اجتهاد و تقوی که داشته است یکی از رجل سیاسی و از مخالفین سیادت دولت انگلیس در عراق عرب و از طرفداران استقلال تام و تمام کشور اسلامی عراق بوده و برای کسب استقلال آن کشور مجاهدت بسیار مبذول داشته است و انگلیسها فرزندش میرزا محمدرضا را بزندان ستم افکنده‌اند ـ و مرحوم میرزا تا آخرین ساعت عمر خود دست از مبارزه با آنها نکشیده است ـ منتهی قبل از حصول نتیجه لبیک حق را اجابت گفته و بسرای جاوید شتافته است
نگارنده این افتخار را دارد که در ماه رمضان سال 1338 در کربلای معلی بدست بوسی آنمرحوم نائل شده و ساعتی در خدمتش بوده است ـ و چنانکه نوشته شد در شب چهارشنبه سیزدهم ذیحجة الحرام سال 1338 در کربلا وفات یافته است ـ و در صحن مطهر سید الشهداء مدفون شده ـ و آن مرحوم برادر زاده میرزا حبیب الله قاآنی شاعر معروف قرن سیزدهم هجری بود و پدر و جدش نیز از علماء مشهور شیراز بوده‌اند ـ و خود نیز شاعر بود و اشعارش در مدح و مرثیه ائمه اطهار است که چاپ شده و به فارسی است
تألیفاتش: 1ـ حاشیه بر مکاسب 2ـ رساله صلوة الجمعه 3ـ رسالة الحلل 4ـ شرح منظومه الرضاعیه ـ و غیر اینها