به فنون چند من المعقول و المنقول فحول است. شهرستان فضائل را این چنین در هیچگاه ندیده‌ایم، و دبستان معارف ار اینگونه آموزگار هرگز نشنیده‌ایم. بر مسند افادت چون محیط موج می‌زند و در عرشة افاضت از سپهر اوج می‌ستاند. دایرة سخ در تعرفة این استاد چندین فن از کلمة جامعه خالی است. کیف لاکه علو درجه اجتهاد.
من علاه احدی المعالی و علی هذه فقس ماسواها
و از آنجا که در این باب ترتیبی ملحوظ نیست و اسامی مجتهدین و مجددین دین و غیرهم کیفما اتفق در نسق آمده پس در ترجمة این پیشوای بزرگ اگر نسبت به جمعی تأخیر رفته است عذر پذیرفته است.
فان علائی بمن دونی فال عجب لی اسوة بانحطاط الشمس عن زحل
سادات شهرستانیین مجاورین حایر شریف منسوبند به قریة شهرستان اصفهان.
علو نسب این سلاله در هر مشجر و مبسوط مضبوط است. ما بین صاحب این عنوان و حسین اصغر که پسر حضرت ابو محمد علی بن الحسین صلوات الله علیه میباشد سی پدر فاصله است، بدین سیاق که خود در «موائد»ش رانده:
ضیاء الدین محمد حسین بن محمد علی بن ممد حسین بن محمد علی بن محمد اسمعیل بن محمد باقر بن محمد تقی بن محمد جعفر بن عطاء الله بن محمد مهدی بن امیر تاج الدین حسین بن امیر نظام الدین علی بن امیر عبدالله بن امیر محمد بن امیر عبدالکریم بن امیر عبدالله بن امیر عبدالکریم بن امیر محمد بن السید مرتضی علیخان بن السید علی خان بن السید کمال الدین بن السید قوام الدین بن السید صادق بن السید عبدالله بن السید محمد الاکبر بن السید حسن بن السید حسین الاصغر بن الامام ابی محمد علی بن الحسین بن امیر المؤمنین علی بن ابیطالب صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین.
و افتخار این دودمان را قاضی نور الله ششتری و میرزا محمد مهدی شهرستانی و خداوند این ترجمه بسنده است.
سعادت ولادت این بزرگوار یکهزار سال و دو ماه تمام بعد از تولد مبارک حضرت حجة علیه السلام روی داده از بطن کریمة قدوة العلماء العظام آقا احمد بن آقا محمد علی کرمانشهانی بن الوحید البهبهانی و عمدة تحصیلش در منقول و معقول بر علامة ثانی ملا حسین معروف به فاضل اردکانی طاب رمسه شده و تصنیفات بسیار کرده است بدین تفصیل:
غایة المسئول فی الاصول ـ عناصر حاشیة قوانین ـ شوارع الاعلام فی شرح شرایع الاسلام ـ تحقیق الادلة فی الاصول ـ لباب الاجتهاد ـ زوائد الفوائد فی امتفرقات من فنون شتی ـ لئالی فی مسائل متفرقه من الاصول و الفقه ـ الصحیفة لاحسینیه فی ادعیة سید الشهداء ارواحنا له الفداء ـ تریاق فاروق فی الفرق بین المستشرعة و الشیخیه ـ تنبیه الانام علی ارشاد العوام ـ تلویح الاشاره فی تلخیص شرح الزیارة ـ شرح الاربعین حدیثا ـ المهجة علی البهجة حاشیة علی شرح السیوطی للالفیه ـ الکواکب الدری فی التقویم ـ مواقع النجوم فی الهیئة ـ اللباب فی الاسطر لاب ـ تلخیص الفصول الی مسائل العام و الخاص ـ سبیل الرشاد شرح نجات العباد ـ جنة النعیم فی الامامة ـ الحجة البالغة فی اثبات وجود الامام المنتظر عجل الله فرجه ـ الدر النضید فی نکاح الاماء و العبید ـ الموائد فی المتفرقات الی غیر ذلک من الرسائل.
و این بزرگوار فی التاریخ در طهران است و در ماه رمضان امسال 1306 محراب و مقام حجة الاسلام حاج ملا علی کنی قدس سره با وی بود.
تذییل
از موائد نسخة اصل دیده شد. از اعداد و اوفاق و ادعیة و حساب و هیئت جدید و اشعار و اخبار و آثار و مکاتیب و کراماتی از ائمه علیهم السلام و تراجمی از علماء عصر و سئوالاتی از فقه بجوایاتها و بعضی از حوادث عالم و مایلتحق بها در آن به نظر رسید. از فوائدی که با این باب این کتاب ارتباط دارد و از موائد التقاط گردید.
یکی آنکه در ترجمة آقا محمد کرمانشاهی مقیم طهران خلف آقا محمد علی صاحب «مقامع الفضل» می‌فرماید چند رساله از تألیف او دیده‌ام: تنبیه الغافلین در رد صوفیه و معجون الهی و شرح دعاء سمات و فوتش در سال 1269 هجری است و قبرش به کربلا در رواق پایین پا.
و دیگر در ترجمة آقا محمد صالح سابق الذکر خلف آقا محمد اسمعیل بن آقا محمد علی مذکور می‌گوید فوتش در محر سال 1281 هجری است. قبرش به کربلا در حجرة متصل به باب السدر.
و دیگر در ترجمة آقا محمد ابراهیم بن آقا احمد بن آقا محمد علی می‌فرماید خالوی حقیر است. برادر اعیانی والده بود و مادر ایشان همشیرة مرحوم صاحب فصول است. زمانی که حقیر در کرمانشهان متولد شدم والد در سفری بود خال مذکور به ایشان نوشت که خداوند مولودی به شما عطا کرده که به شما مفاخره می‌کند، می‌گوید منم حسین و پدرم علی و مادرم فاطمه و جدم احمد و خالم ابراهیم. حقیر گوید بلی و برادرم حسن و پسرانم علی و زین العابدین و دخترانم سکینه و فاطمه.
مؤلف کتاب المآثر و الاثار از در طیبت معروض می‌دارد که:
فلیرتج سیدنا العلامة الفوز بالشهادة ایضاً
و دیگر در ترجمة شیخ عبدالحسین طهرانی می‌گوید در سال 1276 هجری برای تعمیر صحن مطهر به کربلا آمد و مجارت گزید. تذهیب جدید قبة مبارکه و بنای صحن و کاشی ایوان حجره‌‌ها و توسعة صحن شریف از سمت بالای سر مقدس به مباشرت ایشان شده و بعد از چندی بجهت تذهیب قبة عسکریین به سر من رأی رفت. بعد از اتمام در کاظمین چندی مریض شد و در سنة 1286 وفات یافت. قبرش به کربلا در حجرة متصل به درب سلطانی است. جمیع کتب خود را بر طلاب وقف کرده .
و دیگر در ترجمة شیخ لافهاء رئیس الکل حجة لاحق مرتضی الانصاری الششتری می‌نویسد وی مردی بلند قامت، ریش سرخ، آبله رو بود، ولی نورانی و ملیح و خوش محاوره و شوخ. برادرش شیخ منصور در تاریخ او گفته است که: «غدیر سال ولادت فراغ سال وفات».
و حقیر گفته‌ام که:
بالواحد الفرد استعنت مورخاً علم الهدی فی الخلد حی یرزق
و دیگر در ترج مة حاج میرزا علینقی طباطبائی سابق الذکر خلف حاجی آقا بن آقا سید محمد مجتهد مجاهدین العلامة میر سید علی صاحب الریاض می‌فرماید وجه وثیقة هندی به دست ایشان جاری می‌شد و به این سبب بدگو بسیار داشت و مرجع کافة طلاب و مرافعات بود و در ماه صفر سنة 1289 درگذشت. مزارش به کربلا ما بین الحرمین معروف است.
و دیگر در ترجمة حاج میرزا حبیب الله رشتی از اجلة علماء مجاورین نجف اشرف می‌فرماید مذکور می‌شود که تکفیر آقا شیخ هادی طهرانی را نموده که او هم یکی از مشایخ و مدرسین است، ولی گویا در مقام مذاکرة علمیه از علماء بد می‌گوید و توهین می‌کند. به این جهت می‌گویند او را تکفیر کرده، ولی محقق نیست.
و دیگر در ترجمة استادش فاضل اردکانی از واردات خاطر شریفش این تاریخ را در فوت وی نوشته که:
ز بس آه بر شد ز ماهی به ماه نهان گشت تاریخ در زیر آه
آنگاه می‌نویسد که مراد تکرار عدد «آه» است که شش باشد دویست و هفده مرتبه که مطابق عدد «زیر» است، و قلت ایضاً
و لما ذاب قلب الوجد هما ثموت ولی امیر المؤمنینا
فقم فزعا و ارخ بالبکاء حسین باثری امسی رهینا
و ایضاً
و قد تلقته حور و تضرة و سرور ارخن حباً و الهلا الفاضل الاردکان
و ایضاً
و قال مفجع التاریخ اوه سیلقی الشامتون کما تقنا
و مدفن آناستاد راد به کربلا در مقبرة مرحوم آقا سید ابراهیم قزوینی درب صحن کوچک میباشد. تصنیفات بسیار دارد اما هنوز مرتب و مبوب نگردیده.
انتهت الفوائد السلتقطة من الموائد.