حدیث: امام علي عليه السلام فرمودند : إذا رَأيتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِما ؛ هرگاه دانشمندى ديدى، به او خدمت کن. ( غررالحکم ح ۴۰۴۴ ) حدیث: امام علي (عليه السلام) فرمودند: النَّظرُ إلي العَالِم أحبُّ إلَي الله مِن اعتکافِ سَنَهٍ فِي البَيت الحَرام؛ نگاه کردن به عالم و دانشمند نزد خداوند، از يک سال اعتکاف در کعبه برتر است. ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: إنّ علِیّا کانَ عالِما والعلمُ یُتوارَثُ ، ولَن یَهْلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ ؛(امام) على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مىشود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن که پس از او کسى مى ماند که علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند. ( الکافي : ۱ / ۲۲۱ / ۱ ) ) حدیث: امام جواد عليه السلام فرمودند: العلماء غرباء لکثرة الجهال؛ عالمان، به سبب زيادي جاهلان، غريب اند. ( مسند الامام الجواد، ص ۲۴۷ ) ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: اِذا کانَ یَومُ القيامَةِ بَعَثَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ العالِمَ وَ الْعابِدَ ، فَاِذا وَقَفا بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ قيلَ لِلْعابِدِ : اِنْطَلِقْ اِلَى الْجَنَّةِ وَ قيلَ لِلْعالِمِ : قِف تَشَفَّعْ لِلنّاسِ بِحُسْنِ تَأديبِکَ لَهُمْ؛ هر گاه روز قيامت گردد، خداى عزّوجلّ عالم و عابد را برانگيزاند . پس آنگاه که در پيشگاه خداوند ايستادند به عابد گفته مى شود : «به سوى بهشت حرکت کن» و به عالم گفته مىشود : « بايست و مردم را به خاطر آنکه نيکو ادبشان نمودى ، شفاعت کن ». ( علل الشرايع، ج ۲، ص ۳۹۴، ح ۱۱ ) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: العلماء مصابيح الارض، و خلفاء الانبياء، و ورتني و ورثه الانبياء. علما چراغهاي زمين اند و جانشينان پيامبران و وارثان من و پيامبران هستند. ( کنز العمال/ ۲۸۶۷۷٫) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: موت العالم ثلمه في الاسلام لا تسد ما اختلف الليل و النهار در گذشت عالم، رخنه اي است در اسلام که تا شب و روز در گردش است، هيچ چيز آن را جبران نمي کند. ( کنزالعمال/ ج ۲۸۷۶۰٫ )
13 مهر 1394, 15:28
تألیفات
آیت الله حاج آقا رضا همدانى علاوه برتدریس، آثار ارزشمندى نیز تألیف کرد. او با قلمى شیوا اندیشه هاى خود را به رشته تحریر کشید. در این جا به ذکر تألیفات آن متفکر گرانمایه مى پردازیم:
1 ـ ذخیرة الاحکام: این کتاب رساله عملیه وى است.
2 ـ الهدایه: این کتاب فقه فارسى است بحثهاى طهارت، صلوة و صوم تا اعتکاف در آن آمده است.
3 ـ الوجیزه فى الفقه: نسخهاى از این کتاب در کتابخانه مرحوم میرزا باقر قاضى در تبریزموجود بود.([8])
4 ـ الفوائد الرضویه على الفرائد المرتضویه: این کتاب در علم اصول نگارش یافته است و به عنوان حاشیه برکتاب فرائد الاصول، نوشته شیخ انصارى است و در سال 1318 هـ ق، در ایران به چاپ رسیده است.
5 ـ تقریرات فقه: حاج آقا رضا همدانى در این اثر مباحثات فقهى استادش، میرزاى شیرازى را از اول بیع تا آخر خیارات، نوشته است.
6 ـ حاشیه برمکاسب شیخ انصارى(قدس سره).
7 ـ حاشیه بر ریاض المسائل، نوشته سید على اصفهانى حائرى.
8 ـ حاشیه بر نجاة العباد، تألیف شیخ محمّد حسن نجفى (نویسنده جواهر الکلام).
9 ـ تقریرات اصول: در این کتاب بحثهاى اصولى میرزاى شیرازى به تقریر درآمده است.
10 ـ مصباح الفقیه: این اثر ارزشمند که مهمترین تألیف حاج آقا رضا همدانى است، یکى از عمیقترین و شیواترین شرحهاى کتاب شرایع، نوشته محقق اول است. علاّمه شیخ آقا بزرگ تهرانى در مورد چگونگى نگارش این کتاب سخنى دارد که ما را به اهمیت این کتاب بیشتر آشنا مى کند. ایشان مى گوید: «مولف هر شب یک صفحه از آن را مى نوشت و هنگام صبح براى شاگردان فرهیخته و اندیشمند خویش، همانند سیدمحسن امین، سید جمال الدین گلپایگانى، شیخ احمد کاشف الغطاء و برادرش شیخ محمّد حسین، شیخ ابوالقاسم قمى، شیخ على جواهرى، شیخ على قمى، شیخ عبدالحسین کاظمى، میرزا جواد آقا ملکى تبریزى، شیخ محمّد تقى مقدس طهرانى، و این جانب، مى خواند. سپس نوشتار خویش را در این مجمع علمى حک و اصلاح مى کرد و گاه دیدگاهش را تغییر مى داد و گاهى بر آن اصرار مى ورزید.»([9])
به همین علّت کتاب مصباح الفقیه آکنده از تحقیقات فقهى، اصولى، تفسیرى، حدیثى، ادبى و لغوى است و داراى سبکى زیبا و قلمى شیوا مى باشد. دقت در عمق مطالب، تطبیق فروع براصول و دسته بندى جالب از دیگر امتیازات این کتاب گرانسنگ است.
بابهاى طهارة، صلوة، زکات، خمس، صوم، رهن و اجاره در این مجموعه قبلاً به صورت چاپ سنگى بود و اکنون مدتى است که گروهى دست به تحقیق این کتاب زده اند و تاکنون 8 جلد از آن به چاپ رسیده است.