حدیث: امام علي عليه السلام فرمودند : إذا رَأيتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِما ؛ هرگاه دانشمندى ديدى، به او خدمت کن. ( غررالحکم ح ۴۰۴۴ ) حدیث: امام علي (عليه السلام) فرمودند: النَّظرُ إلي العَالِم أحبُّ إلَي الله مِن اعتکافِ سَنَهٍ فِي البَيت الحَرام؛ نگاه کردن به عالم و دانشمند نزد خداوند، از يک سال اعتکاف در کعبه برتر است. ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: إنّ علِیّا کانَ عالِما والعلمُ یُتوارَثُ ، ولَن یَهْلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ ؛(امام) على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مىشود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن که پس از او کسى مى ماند که علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند. ( الکافي : ۱ / ۲۲۱ / ۱ ) ) حدیث: امام جواد عليه السلام فرمودند: العلماء غرباء لکثرة الجهال؛ عالمان، به سبب زيادي جاهلان، غريب اند. ( مسند الامام الجواد، ص ۲۴۷ ) ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: اِذا کانَ یَومُ القيامَةِ بَعَثَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ العالِمَ وَ الْعابِدَ ، فَاِذا وَقَفا بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ قيلَ لِلْعابِدِ : اِنْطَلِقْ اِلَى الْجَنَّةِ وَ قيلَ لِلْعالِمِ : قِف تَشَفَّعْ لِلنّاسِ بِحُسْنِ تَأديبِکَ لَهُمْ؛ هر گاه روز قيامت گردد، خداى عزّوجلّ عالم و عابد را برانگيزاند . پس آنگاه که در پيشگاه خداوند ايستادند به عابد گفته مى شود : «به سوى بهشت حرکت کن» و به عالم گفته مىشود : « بايست و مردم را به خاطر آنکه نيکو ادبشان نمودى ، شفاعت کن ». ( علل الشرايع، ج ۲، ص ۳۹۴، ح ۱۱ ) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: العلماء مصابيح الارض، و خلفاء الانبياء، و ورتني و ورثه الانبياء. علما چراغهاي زمين اند و جانشينان پيامبران و وارثان من و پيامبران هستند. ( کنز العمال/ ۲۸۶۷۷٫) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: موت العالم ثلمه في الاسلام لا تسد ما اختلف الليل و النهار در گذشت عالم، رخنه اي است در اسلام که تا شب و روز در گردش است، هيچ چيز آن را جبران نمي کند. ( کنزالعمال/ ج ۲۸۷۶۰٫ )
13 مهر 1394, 15:28
تألیفات
ابن داوود، در کتاب رجالش، آثار خود را این گونه برشمرده است:
1. در رجال: کتاب الرجال.
2. در فقه: تحصیل المنافع، التحفة السعدیه، المقتصر من المختصر، الکافى، النکت، الرائع، خلاف المذاهب الخمسه، تکملة المعتبر (ناتمام)، الجوهرة فى نظم التبصرة (این کتاب همان «تبصره» علامه حلّى است که ابن داوود آن را به نظم درآورده است)، لمعه (در احکام فقه و منظوم)، الرائض فى الفرائض (منظوم)، عقد الجواهر فى الاشیاء و النظائر (منظوم)، اللؤلؤة (منظوم و ناتمام) و، عدة الناسک فى قضاء المناسک (منظوم).
3. در اصول دین: الدر الثمین فى اصول الدین (منظوم)، الخریدة العذراء فى العقیدة الغراء (منظوم) و، الدرج.
4. در منطق: حلّ الإشکال فى عقد الأشکال و البغیه.
5. در ادبیات عرب: الإکلیلِ التاجى فى العروض، قرة عین الخلیل فى شرح النطم الجلیل، شرح قصیدة صدرالدین الساوى، مختصر الإیضاح، حروف المعجم و مختصر اسرار العربیه.
از آثار مذکور، برخى به جاى مانده که بعضى به چاپ رسیده و بعضى دیگر خطى است.
آثار چاپى
1. الرجال: این کتاب یک بار در سال 1383هـ .ق. به کوشش سید جلال الدین محدث اُرْمَوى در تهران و بار دیگر در سال 1392 هـ .ق. به کوشش سید محمدصادق بحرالعلوم در نجف به چاپ رسیده است.
2. اُرجوزة فى الکلام: منظومه اى است زیبا در 145 بیت، با الفاظى موجز درباره عقاید کلامى شیعه.
3. عقد الجواهر فى الاشباه و النظائر: در نسخه چاپى، «جواهر الکلام فى الاشباه و النظائر» نامیده شده است. این ارجوزه با 1309 بیت در 10 ذى قعده 700هـ .ق. در کاظمین سروده شده است.
4. المنهج القویم فى تسلیم التقدیم: ارجوزه اى است با 201 بیت، مشتمل بر داستانى از مباحثه هاى مربوط به «شایسته ترین خلیفه پس از پیامبر»، که در مجلسى از مجالس علماى مذاهب مختلف در شهر بغداد انجام گرفته است. ابیاتى از این ارجوزه خواهد آمد.
آثار خطى
1. التحفته السعدیه: نسخه اى از آن، در کتابخانه موزه بغداد وجود دارد.
2. تحصیل المنافع: نسخه اى از آن، در کتابخانه سید محمدعلى روضاتى در اصفهان است.
3. الجوهرة فى نظم التبصره: دو نسخه از آن در کتابخانه آیت الله مرعشى موجود است.
4. المقتصر من المختصر: نسخه اى از آن در کتابخانه مجلس موجود است.
همچنین به گفته افندى سید حسین مجتهد عاملى، رساله اى مشتمل بر روایاتى از ائمه به ابن داوود نسبت داده و از آن در کتابش (دفع المناواة عن التفضیل و المساواة) نقل کرده است».([23])