بفنون چند من المعقول و المنقول از فحولست شهرستانی فضائلرا این چنین در هیچگاه ندیدهایم و دبستان معارف را اینگونه آموزگار هرگز نشینیدهایم بر مسند افادت چون محیط موج میزند و در عرشة افاضت از سپهر اوج میستاند دائرة سخن در تعرفة این استاد چندین فن از کلمه جامعه خالی است کیف لاکه علوّ درجه اجتهاد من علاوه احدی المعانی و علی هذه فقس ماسواها و از آنجا در این باب ترتیبی ملحوظ نیست و اسامی مجتهدین و مجددین دین و غیرهم کیف ما اتفق در نسق آمده پس در ترجمة آن پیشوای بزرگ اگر نسبت بجمعی تاخیر رفته است عذر ما پذیرفته است:
فان علانی به من دونی فال عجب لی اسوة بانحطاط الشمس عن دحل
سادات شهرستانیین مجاورین حایر شریف منسوبند بقریة شهرستان اصفهان علو نسبت این سلاله در هر مشجر و مبسوط مضبوط است ما بین این صاحب عنوان و حسین اصغر که پسر حضرت ابو محمد علی بن الحسین میباشد سی پدر فاصله است بدین سیاق که خود در موائدش رانده.
و هر که تواریخ طبرستان را خوانده باشد جلالت شان سلسلة سادات مرعشیه را نیک میداند بعضی از سلاطین صفویه نیز باین بزرگواران منسوبند آخوند میر در حبیب السیر از مشاهیر ایشان جماعت مذکور ساخته بتخصیص میر قوام الدین مزبور را که بمیر بزرگ اشتهار گرفته و مشهدش در ملک مازندان مزاریست ساطع الانوار و در عهد صفویه بارگاهش باهتمام تمام پرداخته و قبه عظیم بر آن افراخته شده و افتخار این دودمان را قاضی نور الله شوشتری و میرزا محمد مهدی شهرستانی و خداوند این ترجمه بسنده است.
سعادت ولادت این بزرگوار یهکزار سال و دو ماه تمام بعد از تولد مبارک حضرت حجة علیه السلام روی داده از بطن کریمة قدوة العلماء العظام آقا احمد بن آقا محمد علی کرمانشاهی ابن الوحید البهبهانی و عمده تحصیلش در منقول و معقول بر علامه ثانی ملا حسین معروف بفاضل اردکانی طاب رمسه شده و تصنیات بسیار کرده بدین تفصیل: غایة المسئول فی الاصول عناصر حاشیه قوانین شوارع الاعلام فی شرح شرایع الاسلام تحقیق الادله فی الاصول کتاب الاجتهاد زوائد الفوائد فی المتقرقات من فنون شتی لنانی فی مسائل متنفرقه من الاصول و الفقه الصیحفة الحسینیه فی ادعیة سید الشهداء ارواحنا له الفداء تریاق فاروق فی الفرق بین المتشرعة و الشیخیه تنبیه الانام علی ارشاد العوام تلویح الاشارة فی تلخیص شرح الزیاره شرح الاربعین حدیثا، المهجة علی البهجة حاشیه علی شرح السیوطی للالفیه الکوکب الدری فی التقویم مواقع النجوم فی الهئیة الباب فی الاسطرلاب تلخیص الفصول الی مسائل العالم و الخاص سبیل الرشاد شرح نجاة العباد خبة النعیم فی الامامة الحجة البالغة فی اثبات وجودالامام المنتظر عجل الله فرجه الدر النضید فی نکاح الآماء و العبید الموائد فی المتفرقات الی غیر ذلک من الرسائل و این بزرگوار فی التاریخ در طهران است و در ماه مبارک امسال سنه 1306 محراب و مقام حجة الاسلام حاج ملا علی کنی قدس سره باوی بود.
تذییل از موائد نسخه اصل دیده شد از اعداد و اوقاف و ادعیه و حساب و هیئت جدید و اشعار و اخبار و آثار و مکاتیب و کراماتی از ائمة علیهم السلام و تراجمی از علماء عصر و سؤالاتی از فقه بجواباتها و بعضی از حوادث عالم عالم و ما یلحق بها در آن بنظر رسید از فوائدی که با این باب این کتاب ارتباط دارد و از موائد التفاط گردید یکی آنکه در ترجمة آقا محمود کرمانشاهی مقیم طهران خلف آقا محمد علی صاحب مقامع الفضل میفرماید چند رساله از تألیف او دیدهام: تنبیه الغافلین در رد صوفیه و معجون الهی و شرح دعاء سمات وفوتش در سنه 1269 هجری است و قبرش در کربلاء در رواق پائین پا.
و دیگر در ترجمه آقا محمد صالح سابق الذکر خلف آقا محمد اسمعیل بن آقا محمد عی مذکور میگوید فوتش در محرم سنه 1281 هجری است قبرش بکربلاء در حجرة متصل بباب السدر و دیگر در ترجمه آقا محمد ابراهیم بن آقا احمد بن آقا محمد علی میفرماید خالوی حقیر است برادر عیانی والده بود و مادر ایشان همشیرة مرحوم صاحب فصول است زمانیکه حقیر در کرمانشهان متولد شدم والدم در سفری بود خال مذکور بایشان نوشت که خداوند مولودی بشما عطا کرده که با شما مفاخره میکند میگوید منم حسین و پدرم علی و مادرم فاطمه و جدم احمد و خالم ابراهیم.
حقیر گوید بلی و برادرم حسن و پسرانم علی و زین العابدین و دخترانم سکینه و فاطمه.
مؤلف کتاب المآثر و الآثار از در طیبت معروض میدارد فلیرتج سیدنا العلامة الفوز بالشهادة ایضاً.
در ترجمه شیخ عبدالحسین طهرانی میگوید در سنه 1270 هجری برای تعمیر صحن مطهر بکربلا آمد و مجاورت گزید تذهیب جدید قبّة مبارکه و بنای صحن و کاشی ایوان حجرهها و توسعه صحن شریف از سمت بالای سر مقدس بمباشرت ایشان شده و بعد از چندی بجهت تذهیب قبّة عسکریین بسر من رای رفت بعد از اتمام در کاظمین چندی مریض شد و در سنه 1286 وفات یافت قبرش بکربلا در حجرة متصل بدرب سلطانی است جمیع کتب خود را طلاب وقف کرده و دیگر در ترجمة شیخ الفقهاء رئیس الکل حجة الحق مرتضی الانصاری الششتری مینویسد وی مردی بلند قامت ریش سرخ آبله رو بود ولی نورانی و ملیح و خوش محاوره و شوخ شیخ منصور در تاریخ او گفته است که غدیر سال ولادت فراغ سال وفات. و حقیر گفتهام:
بالواحد الفرد استعنت مورّخاً علم الهدی فی الخلد حی یرزق
و دیگر در ترجمه حاج میرزا علی نقی طباطبائی سابق الذکر خلف حاجی اقا ابن آقا سیّد محمد مجتهد مجاهد بن العلامة میر سیّد علی صاحب الرّیاض میفرماید وجه و ثیقة هند بدست ایشان جاری میشد و باین سبب بدگو بسیار داشت و مرجع کافّة طلاب و مرافعات بود و در ماه صفر سنه 1289 هـ در گذشت مزارش بکربلا ما بین الحرمین معروف است.
و دیگر در ترجمة حاجّ میرزا حبیب الله رشتی از اجلّة علماء مجاورین نجف اشرف میفرماید مذکور میشود که تکفیر آقا شیخ هادی طهرانی را نموده که او هم یکی از مشایخ و مدرسین است ولی گویا در مقام مذکره از علماء بد میگوید و توهین میکند باین جهت میگویند او را تکفیر کرده ولی محقق نیست.
و دیگر در ترجمة استادش فاضل اردکانی از واردات خاطر شریفش این تاریخ را در فوت وی نوشتند که:
ز بس آه بر شد ز ماهی بماه نهان گشت تاریخ در زیر آه
آنگاه میگفت که مراد تکرار عدد آه است که شش باشد ویست و هفده مرتبه که مطابق عدد زیر است و قلب ایضا:
و لمّا ذاب قلب الوجد همّا | لموت ولی امیر المؤمنینا |
فق فزعاً و ارخ بالبکا | حسین بالثری امسی رهینا |
و قد تلّقته حور و نضرة و سرور | ارّخنا حبّا و اهلاً |
و قال مفجع التاریخ اوه | سلیقی الشامتون کما لقینا |
و مدفن آن استاد را بکربلا در مقبرة مرحوم آقا سیّد ابراهیم قزوینی در باب صحن کوچک میباشد تصنیفات بسیار دارد و اما هنوز مرتب و مبوب نگردیده انتهت الفوائد الملتقطة من الموائد انتهی کلام صاحب المأثر.