آنجناب از علماء عظام و فضلاء فخام و متکلمین مالا کلام و فقیه اهل البیت علیهم السلام بوده.
ولادت با سعادت در سه 1264 یکهزار و دو صد و شصت و چهارم ماه شوال یوم جمعه واقع گردید، اوائل تحصیل نزد مولانا محمد علی لکهنوی الملقب بقائمة الدین و مولانا جناب سید احمد علی احمد آبادی و ج ناب مولانا المفتی سید محمد عباس شوشتری نموده بعد بخدمت جناب والد ماجد خود سلطان العلماء تحصیل علوم عقلیه و نقلیه فرمود و در زبان عبرانی هم دستگاه کامل داشتند فضائل و مناقب و مراتب و مناصب شان بسیار از آن است که بحیطة تحریر و تقریر در آید که اکثر تلامذة آنجناب بدرجة اعلی رسیده از زیارات عتبات فلک رتبة جناب خامس آل عبا علیه الآف التحیة و الثناء مشرف شدند وقتیکه خبر ورود این جناب بگوش سر کار شریعت مدار جناب میرزا علی نقی طباطبائی رسید خود جناب حجة الاسلام برای ملاقات تشریف آورد و خیلی شفقّت و محبت فرمودند و جناب سید طاب ثراه بخدمت آقا سید علینقی طباطبائی قیام فرمودند و در مجلس درس شریک شدند و بعض رسائل در آنجا تصنیف فرمودندحسب الحکم جناب آقا اجازه عنایت فرمودند چنانچه نقلش بجنسه در اینجا ثبت شده. صورة الاجازة التی کتبها حجة الاسلام الحاج میرزا علی نقی الحائری الطباطبائی لتاج العلماء سید علی محمد صاب ثراه:
الحمدالله الذی جعل العلماء الاعلام ورثه الانبیآء و فضل مدادهم علی کثیر من دماء الشهداء و صلی الله علی محمد و آله الطیبین الطاهرین ما دامت الخضراء علی الغبراء و بعد فانّ جناب العالم العامل و الفاضل الکامل قطب دائرة الکمال و شمس فلک الاجلال نتیجة العلماء الاعلام و سلیل المجتهدین الفخام وارث المعالم و المآثر کابرا عن کابر السید السند العالم المولوی المعتمد السید علی محمد صاحب ابن المرحوم الافضل الاکمل الاوحد سلطان العلماء و المولوی السید محمد بن المرحوم السید الجلیل و العالم الذی لیس له مثیل صاحب عماد الاسلام حضرة المولوی السید دلدار علی طاب ثراهما بعد ان تشرف بزیارة حضرة مولانا سید الشهداء ابیعبدالله الحسین علیه السلام، و سمعت بوروده و بمن سعوده بادرت الی زیارته و سروت من حسن مصاحبته و طیب مجالسته و موآنسته و اطلعت علی بعض تالیفاته و طالعت نبذا من رسائلهو تصنیفاته و جدته بحمدالله فائزا بما فاز من المراتب السامته و حائزا من حازه من المطالب العالیةو الملکة الاستنباطیة الاجتهادیة حمدت الله تعالی علی ذلک و سررت بما هنالک و بعد الاطمینان بکمال استعداده و الوثوق بقابلیته و حسن ارشاده احببت ان اکتب له اجازة وافیة و رخصة کافیة اتباعاً للمشایخ العظام واقتفاء لطریقة الفقهاء الفخام کما اجد اجدادی السابقون نورالله مضاجعهم لابائه السالفون عطر الله مراقدهم فاجزته ایده الله تعالی ان یروی عنی جمیع ما جازت اجازته و ساغت لی روایته مما صنف فی الاسلام و الف من کتب الاصول و الفقه و التفسیر و الکلام و کتب الاخبار و المروی عن النبی المختار و الائمةالاطهار خصوصاً الکافی و الفقیه و التهذیب و الاستبصار عن شیخی و استادی الفقیه الذی عقمت مثله ام الزمن الشیخ محمد حسن صاحب جواهر الکلام قدس سره عن شیخه و استاده العلامة الشیخ جعفر صاحب کشف الغطاء اعلی الله مقامه و احلّه دار المقامه عن شیخه و استاده حجة الله الطاهرة و آیة الباهرة حضرة جدی المعروف السید محمد مهدی الطباطبائی الموصوف ببحر العلوم صاحب المصابیح عطر الله ضریحه عن شیخه و استاده جدی الآخر و لمولی الاکرم استاد الفقهاء و المجتهدین و اعلم اهل عصره اجمعین الموید بالتأیید السبحانی حضرة الاقآ الکبیر الآقا محمد باقر البهبهانی طاب ثراه الحائری الکربلائی عن جمیع المشایخ السابقین و اعیان العلماء السالفین رفع الله درجاتهم و عن جمیع مصنفات جدی المجاهد فی سبیل الله السید محمد صاحب المناهل و مصنفات جدی الاعلی صاحب الریاض الامیر سید علی الطباطبائین و عن جمیع مصنفات شیخی و استادی صاحب الفصول الغرویة قدس سره عن جمیع ماصنفه فی الاصول و الفقه خصوصاً کتابی الکبیر الدرة الحائریة فانه ایده الله تعالی اهل لأجازة و حقیق بما قد فازه فینبغی ان یشکر الله تعالی علی وصول هذه المرتبة السامیة و حصول هذه الدرجة العالیة التی لا یکاد تعریفها و لا تبلغ السنة الواصفین توصیفها فاسئله تعالی ان تنشر به رایات العلم و الکمال و ترفع به الویة الفضل و الافضال و تحیی به دروس الفرایض و السنن و تفنی به آثار الضلالة و الفتن و یهتدی به العباد و نعم منه البلاد و الرجاء ان لا یتجاوز عن سبیل الاحتیاط خصوصاً حال الاستنباط و یجتنب جانبی التفریط و الافراط و لا ینسانی من صالح الدعوات سیما فی مظان الاجابات انه ولی الخیرات و مجیب الدعوات فانی اتخذته ولدا فلیتخذنی والدا فان دعاء الوالد للولد مقرون بالاجابة بنص الاخبار المستقیضة. حرره الجانی السید علی نقی الحسنی الحسینی الطباطبائی الکربلائی
علی نقی الطباطبائی
و مثل این از مشاهیر علماء کربلاء معلی قریب هفده اجازه دارد مثل اجازة جناب آقا شیخ زین العابدین المازندرانی طاب ثراه که بتاریخ بیست و چهارم شهر شوال المکرم سنه 1285 تحریر فرموده.
و جناب آقا محمد حسین الیزدی الاردکانی که او هم در سلخ شوال سنه 1285عنایت فرمودند.
و جناب آقا محمد حسین الیزدی الادرکانی که او هم در سلخ شوال سنه 1285 عنایت فرمودند.
و جناب آقا سسید علی الحسنی الحسینی الطباطبائی الغروی الملقب بحر العلوم که پانزدهم ذیقعده سنه 1285 مرحمت فرموده.
و جناب آقا شیخ راضی که پانزدهم ذیقعده سنه 1285 نوشتند.
و جناب آقا حسین بن محمد حسین سبط الشیخ محمد حسن صاحب الجواهر و جناب آقا سید حسین ترک و آقا عبدالحسین الحاری الطهرانی که در ماه ذی الحجة الحرام سنه 1285 نوشتند.
و جناب آقا حسن بن شیخ اسدالله که در ذی الحجة الحرام سنه 1285 تحریر فرموده و غیر ذلک نزد آنجناب بودند و همیشه در تألیف و تصنیف منهمک بودند و بعد معاودت از کربلا معلّی بعد چندین سال برای حج بیت الله الحرام و زیارت مدینه منوره تشریف بردند.
وفات شان در چهارم ربیع الثانی جمعه در سنه 1312 یکهزار و سه صد و دوازده واقع شده و در حسینیه جناب غفرانمآب جدا مجد خود جنب والد ماجد خود در جانب غرب مدفون گردید.
تاریخ وفات آن مجتهد زمان طاب ثراه از نتائج افکار ابکار مولانا السید علی المتخلص بکامل المتوفی سنه 1323 ابن مولانا السید احمد علی المحمد آبادی سبق ذکره الشریف
حجة الاسلام کهف المسلمین بحر العلوم آنکه مثلش را نبیند چشم گیتی تا ابد
وارث مجد موثل از نیاگان کرام فضل او بر دیگران بی قدح مقبول السند
مخلصان صاحب معراج را ذخر و ملاذ پیروان شیر حق را در شدائد معتمد
چون علی را با محمد جمع بی عاطف کنی حاصل آید نام آن حبر نبیه مستند
رابع ثانی الربیعین از سرای روزگار رفت سوی بارگاه قرب قیوم و صمد
آسمان شرع شد بی آفتاب از رحلتش کعبه ارشاد گشت از اقتقادش بی عمد
گفت هاتف از برای سال فوت آنجناب بر زمین افتاده رکن اقدس دین احد
بعد وفات آن مرحوم بعض خطوط که بنام پسر آن مرحوم آمده:
منمله آنها این خط که مشتمل بر بعض حالات آنمرحوم است باین سبب درج نموده شد و هی هذا:
عالیجناب سلالة الاطیاب نخبة الانجاب السید السند مولوی سید احمد علی صاحب قبله دام مجدکم السامی، اقل الانام بعد قیام بمراسم تسلیمات تعزیت انجام خامه سیه فام را اشگبار میگرداند که باستماع واقعة هائله و داهیه قادحه و سانحه جانگزا و مصیبت هوش ربا انتقال پر ملال جناب تقدس القاب ملائک مآب کروبی انتساب امام المتألهین مقدم المتکمین حاجی الملة و الدین مجدد دین آبائه الطاهرین سید المجتهدین سند المتفقهین مؤید الطریقة الاثنی عشیرة مشید ارکان الملة القویمة الجعفریة مروج الشریعة الغراء مؤسس اساس الحکمة الناموسیة البیضاء کهف الانام عماد الاسلام رکن الدین و الایمان قامع بنیان الکفر و الطغیان اعل زمان افضل عالمیان العالم الربانی و الفقیه الصمدانی المؤید المعتمد و الموفق من الله الصمد حضرت مولانا تاج العلماء والدکم السید علی محمد صاحب قبله و کعبه اسکنه الله فی فرادیس الجنان الاقامة الجماعة بالحور العین و الغلمان انواع غموم و تحسر و اقسام هموم تکدر بما سکنه جونپور بل عموم مقلدان آنمرحوم مفغور رو نمود انا لله و انا الیه راجعون از آنجا که بمصداق کل نفس ذائقة الموت هر ذی حیات را روزی از روزها شربت ناگوار مرگ چشیدنی است و این دنیای ناپایدار و خاکنای جانگسار را که در تمنای شامش هزارها بنی آدم شکار پنجة اجل گردید و نصیب شان نشد و در آرزوی صحبتش غریق بحر عدم شدند و نظارهاش میسر نگردید گذاشتنی است.
هر آنکه زاد بنا چار بایدش نوشید ز جام دهر مئی گل من عیها فان
لاجرم بجز صبر چاره نیست خداوند مجزی الحسنات و ماحی السیئات شما حضرت را در زمرة الذین اذا اصابتهم مصیبةقالوا انا الله و انا الیه راجعون، اولئک علهم صلوات من ربهم و رحمة و اولئک هم المفلحون شامل گرداند و بجهت سلوة و سکون اینواقعه جانگزا تذکرة حادثه حضرت سید الشهدا علیه و علی آبائه آلاف التحیة و الثناء که اعظم از این متصور نیست کافی است اما فی الواقع رحلت جناب سر کار شریعت اقدار حجة الاسلام، بمصداق ثلم فی الاسلام ثلمة لا یسدها شیء از لواح مؤمنین مقلدین این دیار قابل محو و انداراس نیست بلکه اکثر شعار اسلام این شهر را نیز جگر چاک گردیده چنانچه درب مسجد جامع موسوم بباغ نواب صاحب که آنجناب در آن نماز جمعه میخواندند از طغیانی دریای کومتی منهدم گردید و مسجد شیخ محامد مرحوم که در آن نماز ظهرین میشد شق میگردید و چهار دیواری مسجد حمام دروازه که در آن نماز مغربین برپا میگردید بیفتاد چون تطابق کردم چهارم ماه ربیع الثانی یوم جمعه که م اه و تاریخ است روز ارتحال و انهدام یکی بود و چه زیبا گفتهاند: آه افتاده ستون کعبة اسلام دین عجب ذات پاک آنجناب اعجاز انتساب بود که حیاً و میتاً اکثر خوارق عادات از ایشان بوجود آمده فسبحان الحی الذی لا یموت افسوس صد افسوس که از فقدان این چنین اعلم زمان آسمان اجتهاد و بی نور و مسکوف چون شب دیجور گردید رجا، دارم که اکثر اقات از صحاح مزاج برکت امتزاج خادم را سرافراز فرموده باشند زیاده ادب و التسلیم. نمقه الحقیر محمد حسین ابن العلم العلام فقیه اهل البیت علیهم السلام جناب مرحوم مغفور امام بخش خان صاحب المعروف بمولوی بهگو خانصاب قبله امام جمعه و جماعت جونپور صینت اهلها عن الشرور.
و از اولاد کرام آن عالم همام یکی سید علی احمد و دیگری سید محمد و نیز دختری داشت که در حبالة نکاح جناب سیادت پناه السید حسن ابن الحاج السید اصغر حسین بن سید فضل علی بن سید امید علی بن سید مقصود علی المطلبی النصیر آبادی است که نسب پدر مادری آن سیادت پناه بحضرت جعفر الثانی ابن حضرت امام همام علی النقی علیه السلام منتهی میشود و از بنی اعمام آن عالم جلیل بوده و از تصنیفات اوست:
1ـ عدیمة المثالیه در تحقیق جواز تصویر کشیدن 2ـ در ثمین در نجاست غساله 3ـ تخفة الواعظین 4ـ نصر المؤمنین در رد میرزا محمد اخباری 5ـ ایقاظ الراقدین در بعض منامات صادقه 6ـ شرح زبدة مقدس اردبیلی در مبحث صوم 7ـ ترجمه الصلوة اردو 8ـ زبدة الحساب اردو 9ـ تصدیق الصدوق در منطق عربی 10ـ سوانح عمری فارسی 11ـ متن متین 12ـ عضاریه عربی 13ـ رسالة تعلیق انیق در رد شرح معین عربی 14ـ شرح صغیر 15ـ وجیزه عربی 16 جوهر غریزه و شرح وسیط 17ـ وجیزة عربی 18ـ سلسلة الذهب 19 ـ شرح کبیر و جیزه عربی 20 ـ منطقیه عربی 21 ـ عروضیه عربی 22ـ تدقیق دقیق
23ـ احسن القصص عربی و عبرانی 24ـ ساعتیه عربی معروف بتهذیب الصرف 25 ـ طبیه متن در فن طب عربی 26ـ زعفران زار در حکایت مضحکه عربی 27ـ ارشاد البیب شرح تهذیب النحو عربی 28ـ انوار الانظار تفسیر کریمه: الله نور السموات عربی 29 ـ فصل الخطاب در اثبات حرمت شراب و قلیان 30 ـ خطاب فاصل در مناظرة قلیان کشیدن 31 صولة علویة للذب عن الملة المحمدیه فارسی رد نصاری 32ـ عماد الدین ملاذ المؤمنین رد نصاری 33ـ ضربت علویة فارسی در رد نیچر و دهریه 34 ـ رسالة جهادیه در فقه 35 ـ جواب مسئله الندنیه فارسی در نجات اهل کتاب 36 ـ رساله مهدیه در رد مهدی کذاب 37 ـ جوهر فرد عربی 38 ـ شرح حدیث عقل 39 ـ معرکه آرا فارسی 40 ـ زاد قلیل 41 ـ تنقید جدید 42 ـ خلق عظیم 43 ـ متن متین در اخلاق عربی 44 ـ خبة الله الواقیة 45 ـ رسالة مختصر در جواب رقعة بعض اخباریه 46 ـ غیث الله المدرار الاطفاء مائرة اهل النار در رد نار الله الموقدة 47 ـ احتجاج علوی در مناظرات خود با نصاری و یهود و نیچرها و گبرها و متدهرین عربی 48 ـ ارشاد الصائمین 49 ـ رحیق مختوم در ماجرای خم غدیر 50 ـ شرح خطبة فاطمیه فدکیه 51 ـ اذانیه در رد رساله میرزا محمد اخباری ثانی کشمیری 52ـ هزار مسئله 53 ـ حواشی قرآن در رد سید احمد خان نیچری 54 ـ تنبیه الاطفال مکاتبة مولوی ابوالحسن مخاطب به اسوة العلماء عالم مرشد آباد در فن تجوید 55 ـ گوهر شب چراغ در نماز شب 56 ـ جواب مسائل حیدر آباد 57 ـ اثنی عشریه فی البشارات النوبیه
- رساله یهودیه 59. مواعظ نپوریه 60. مواعظ اکبر پوریه رد تصوف 61. موعظه عظیم آبادیه 62. خلاصة الدعوات 63. عماد الاجتهاد فقه استدلالی شرح تبصره در سه مجلد عربی 64. طریق اثنا عشریه شرح الشرح قاضی مبارک عربی وقایة النار فارسی در عقد زنان بیوه 65. رسالة محبیه 66. لحن داودی 67. رساله قصاص اجازة مولوی سید سبط محمد ابن سید مرتضی مرحوم 68. مسئله زنگباری بعربی از سبب یا بالسبب در احوال حضرت آدم و حوا 69. مواعظ یونسیه اردو 70. مواعظ جوادیه اردو 71. ترجمة نهج البلاغه مجلد 72. خلق محمدی شرح استدلالی 73. اخلاق ناصری 74. خلق حسنی فتاوی علم اخلاق 75. ملال سبب ضعف ریاست اسلام و علاج آن 76. دستور العمل انبیاء و ائمه 77. مسائل عجبیه سیاست مدن عربی 78. فتاوی عربی 79. قول فیصل 80. ترجمه دعاء صباح 81. ترجمة دعاء عدیله 82. رساله در دفع ایرادات ترجمه دعاء صباح قاسمیه 83. مسئله ربائیه در ربا 84. اجازة مولوی ابوالحسن 85. اجازه روایت مولوی علی حسین رئیس زنگی پوری 86. مقامات علیه فی المنامات العلویه 87. رساله اذانیه 88. اجازه مولوی کلب باقر 89. رساله در علم اخلاق 90. مثنوی غرّه در علم کلام منظومه عربی 91. مثنوی قند مکرر 92. خلاصه دعاء سمات 93. تعلیقه زبدة الاصول رساله در رد مولوی عنایت علی در مسئله سرتراشیدن 94. رساله در کسر رواج خلاف عقل 95. کتاب جداول در علم رجال 96. تحقیق عجیب فی عدم ضمان الطبیب 97. عربی اجازة مولوی مهدی علی اجازة روایت مولوی مکرم حسین جلال پوری 98. فرایض الفوائد 99. رساله جمعه 100. رساله طبیه عربی رساله قال اقول در رد اهل سنت نقل خواب که متعل حال آنمرحوم بوده ثبت کرده شد
مرد صادق اللهجه میگوید که من بعد فاتحه خوانی در عالم رؤیا جناب مولانا سید علی محمد تاج العلماء را در مکان خود او دیدم که تشریف داشتند و چند شعر قصیده از تصنیف خود میخواندند مرد موصوف میگوید که الفاظش بخاطرم نیست مگر از مضمون آن دلم اندوهگین شد و گریه بر من طاری گردید چون در عالم رؤیا میدانستم جناب تاج العلماء بعالم جاودانی انتقال فرمودند پس خواستم که از احوال آنجناب چیزی پرسم تا اشکار شود که من بعد وفاتش چه شد هر گاه این امر بخیال من رسید جناب تاج العلماء تبسم فرمودند گفتند که تو میخواهی من احوال خود را بیان کنم عرض کردم بلی فرمودند کوش کن که من بشب جمعه بعد سه ساعت انتقال کردم و از همانوقت فرشتها در اتاق من مجتمع شدند من بوجه ضیق مکان شرمنده شدم و خواهش من این بود که از اینجا بزودی بروم پس مردم چنانچه آرزوی من بود جنازه را بتعجیل برداشتند و همه فرشتها مشایعت نمودند و من دیده بودم که آن اشخاص را که همراه جنازة من بودند بر من گریه میکردند تا آنکه بدریا رسیدند و وقت غسل حمالان جنازه خواستند که نعمش مرا دست بزنند شما آنها را منع کردید و فرشتها در غسل من شریک بودند تا آنکه همه اشخاص برای دفن کردن مرا نزد قبر آوردید و در قبر گذاشتند و تلقین من جناب علن صاحب خواند و او آهسته میخواند و من بآواز بلند آنرا میخواندم تا آنکه منکر و نکیر نزد من آمدند و من متبسم شدم و گفتم شما از من میپرسید گفتند نه بلکه شما را مبارکباد میدهیم و دوبار مبارکباد دادند بعد از آن از قبر من تا بهشت یک باغ را تیار نمودند و لفظ باغ را بلفظ روضه تعبیر فرمودند و اوصاف باغ را چندان ارشاد که احوال آن بیان کردن مشکل است و نیز فرمودند که همه اشخاص که بروز فاتحه خوانی من آمدند من دیدهآم و منهم در مجلس شریک بودم و مولوی سید محمد حسین ماشاء الله خوب منبری میکرد آنمرد میگوید که من عرض کردم بآنجناب که جناب شما را میل میشود که از آن باغ بیرون بیائید فرمودند نه مگر محبت اولاد مرا مجبور کرده است که من میآیم و مرا اجازه است که هر جا که خواهم بروم انتهی
واقعه دیگر:
بعض اعزاء آنجناب طباب ثراه را در خواب دیدند که در حسینیه غفرآنماب همه جا تختهای نقرة موجود است و بر آن تختها همة اولاد مولانا دلدار علی طاب ثراه نشستهاند و در وسط آن تختها یک تخت نقرة بسیار خوب است و جناب تاج العلماء بر آن نشستهاند و بر سر ایشان یک عمامه مرصع و نفیس است بعضی اعزاء با پدر خود گفتند که چه امراست که سید علی محمد عمامه باین تکلف دارد و دیگر اجداد ما باینطور نشستهآند پدرش در جواب گفت که ایشانرا از جانب پروردگار خلعت عطا شده است. انتهی .