حدیث: امام علي عليه السلام فرمودند : إذا رَأيتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِما ؛ هرگاه دانشمندى ديدى، به او خدمت کن. ( غررالحکم ح ۴۰۴۴ ) حدیث: امام علي (عليه السلام) فرمودند: النَّظرُ إلي العَالِم أحبُّ إلَي الله مِن اعتکافِ سَنَهٍ فِي البَيت الحَرام؛ نگاه کردن به عالم و دانشمند نزد خداوند، از يک سال اعتکاف در کعبه برتر است. ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: إنّ علِیّا کانَ عالِما والعلمُ یُتوارَثُ ، ولَن یَهْلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ ؛(امام) على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مىشود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن که پس از او کسى مى ماند که علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند. ( الکافي : ۱ / ۲۲۱ / ۱ ) ) حدیث: امام جواد عليه السلام فرمودند: العلماء غرباء لکثرة الجهال؛ عالمان، به سبب زيادي جاهلان، غريب اند. ( مسند الامام الجواد، ص ۲۴۷ ) ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: اِذا کانَ یَومُ القيامَةِ بَعَثَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ العالِمَ وَ الْعابِدَ ، فَاِذا وَقَفا بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ قيلَ لِلْعابِدِ : اِنْطَلِقْ اِلَى الْجَنَّةِ وَ قيلَ لِلْعالِمِ : قِف تَشَفَّعْ لِلنّاسِ بِحُسْنِ تَأديبِکَ لَهُمْ؛ هر گاه روز قيامت گردد، خداى عزّوجلّ عالم و عابد را برانگيزاند . پس آنگاه که در پيشگاه خداوند ايستادند به عابد گفته مى شود : «به سوى بهشت حرکت کن» و به عالم گفته مىشود : « بايست و مردم را به خاطر آنکه نيکو ادبشان نمودى ، شفاعت کن ». ( علل الشرايع، ج ۲، ص ۳۹۴، ح ۱۱ ) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: العلماء مصابيح الارض، و خلفاء الانبياء، و ورتني و ورثه الانبياء. علما چراغهاي زمين اند و جانشينان پيامبران و وارثان من و پيامبران هستند. ( کنز العمال/ ۲۸۶۷۷٫) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: موت العالم ثلمه في الاسلام لا تسد ما اختلف الليل و النهار در گذشت عالم، رخنه اي است در اسلام که تا شب و روز در گردش است، هيچ چيز آن را جبران نمي کند. ( کنزالعمال/ ج ۲۸۷۶۰٫ )
13 مهر 1394, 15:28
گنجینه بحرانى
علامه سید هاشم آثار ارزشمندى را در موضوعات متفاوت علوم اسلامى به یادگار نهاد و با تألیف کتابهاى متعدد، دائرة المعارفى جامع و سودمند در اختیار رهروان هدایت و پژوهشگران شریعت قرار داد.
روش علمى و تحقیقى سید
علامه بحرانى در تدوین کتابهاى روایى و حدیث، از روشهاى برجسته و علمى خاصى استفاده مى کرد که اشاره اى اجمالى به آنها ضرورى مى نماید.
1. استفاده از روایات اهل سنت براى اثبات امامت على(علیه السلام) و دیگر امامان معصوم (علیهم السلام)به گونه اى که او حدیث منزلت را از طریق یکصد سند از دانشمندان اهل سنت با ذکر نام کتاب و مدرک آنها نقل کرده است.([1])
2. استفاده از نسخه هاى متعدد و عبارات متفاوت یک حدیث براى صحیح تر مشخص شدن و گویایى حدیث.
3. تحقیق و تصحیح سند احادیث براى پیدا کردن روایات صحیح.([2])
او در این زمینه کتاب تهذیب شیخ طوسى را بررسى و تحقیق کرد و اغلاط بسیارى را که در رجال و سند اخبار بود مشخص ساخت و اثر خویش را «تنبیهات الاریب فى رجال التهذیب» نامید.([3])
4. دسته بندى و تبویب احادیث از دیگر کارهاى مهم و لازمى بود که در سیره نیکوى سید قرار داشت.
او در این باره کتاب «ترتیب التهذیب» را که مربوط به تهذیب شیخ طوسى بود به رشته تحریر در آورد و آن را به بهترین روش تدوین و دسته بندى کرد.([4])
کوششهاى جانفرساى این محقق توانمند، عالمان و سیره نویسان بلند پایه را بر آن داشت تا همگان اعتراف کنند که در تاریخ تشیع کسى جز علامه مجلسى(رض) مانند او دیده نشده است([5]) و بلکه در برخى موارد از جمله تحقیق در سند و تصحیح آن، امتیازاتى دارد که در نوع خود بى نظیر بوده و ایشان در این باره از مصادرى حدیث نقل کرده که علامه مجلسى به آنها دست نیافته است.([6])
[1] - غایه المرام، سید هاشم بحرانى، ص 109، 126، 191، 200.
[2] -البرهان، سید هاشم بحرانى، ج4، ص 551.
[3] - لؤلؤة البحرین، ص 65.
[4] - همان
[5] - لؤلؤة البحرین، ص 63,الکنى و الالقاب، شیخ عباس قمى، ج 3، ص 93, قصص العلماء، ص 63, اعیان الشیعه، سید محسن امین عاملى، ج 51، ص 8, انوارالبدرین، على بلادى، ص 136.
[6] -العلامة السید هاشم بحرانى، ص 57.