آقای ابوالقاسم برهان شیرازی
از فضلاء و خدام معارف است که پنجاه سال تمام است در شیراز اوقات شبانه روزی او صرف خدمت بمعارف و نشر علم و ادب میشود میشود ـ در سال 1272 شمسی در مسجد بردی که از توابع شیراز است متولد شد ـ
در سال هزار و سصد و سی و دو مرحوم حاج محمد حسین تاجر نماز (پدر آقای مهدی نماز بازرگان خیر و نوع دوست مشهور مقیم طهران که فعلا سناتور است) دبستانی که دارای چهار کلاس بود بخرج خود تأسیس کرد و مرحوم شیخ محمد حسین حیات مدیر و اقای برهان ناظم آن شدند.
و چون حاج محمد حسین نمازی بسال 1336 برحمت ایزدی پیوست فرزندش آقای مهدی نمازی مخارج مدرسه را بعهده گرفت و آقای برهان مدیر مدرسه شد و در ترقی و پیشرفت آن بسیار کوشید بطوریکه در این تاریخ علاوه بر شش کلاس ابتدائی دوره شش ساله متوسطه را نیز دارد.
در سال 1369 آقای مهدی نماز ساختمان مجللی برای دبیرستان نمازی بنا کرد و امسال (1336) بطوریکه در روزنامه ملی پارس منطبعه شیراز نوشته شده آقای برهان در نتیجه پنجاه سال خدمت و رسیدن بسن شیخوخت قصد کناره‌گیری از رباست دبیرستان مزبور گرفته است ولی وزارت فرهنگ بپاس خدمات ایشان باصرار سرپرستی دبیرستان را باو محول داشته ـ و این مطلب را آقای فضل الله شرقی مدیر روزنامه فارس در شماره 3013 مورخ یازدهم مهر 1336 حریده مزبور مرقوم داشته است که بنده هم بمنظور قدر دانی از خدمات بی شائبه اینوجود فاضل و مفدی و خیر خواه و هم دوستی واردات قدیم نگارنده با ایشان عیناً در اینجا نقل میکنم:
بپاس خدمات پنجاه ساله برهان
«کیست که در این شهر نام برهان را بشنود و از خدمات و جانفشانی‌ها و فعالیت‌های او پی خبر باشد ـ مردم برهان را بنام یک نماینده شهر با یک مرد سیاسی نمشناسند، زیرا این مشاغل ما دون شخصیت اواست، افتخار او اینست که پنجاه سال متوالی بفرهنگ خدمت کرده و بتربیت و تعلیم جوانان فارس اشتغال داشته است پنجاه سال یعنی نیم قرن تمام و این مدت مدیدی است که «برهان» در خدمت معارف ایستاده و از صرف جان و مال در این راه که مایه عشق و علاقه او بوده دریغ نورزیده است
وقتی برهان قدم بخدمت فرهنگ گذاشت، دبیرستان نمازی مدرسه کوچکی بود کهبهمت شادروان حاج نماز در شیراز باز شده بود ـ آنروزها برهان جوان بود غالباً جوانها دارای آرزوهای دور و درازی هستند که نیل بآن را جز از طریق کسب ثروت، ازر راه دیگری نمیدانند، ولی برهان جوان، بتمام مظاهر ثروت و مال پیشت پازد و در آن دقایق گرانبها و روشن که راستی هر دققه آن بصدها ملیون پول میارزد اداره مدرسه نمازی را بعهده گرفت و با پافشاری وجدیت کامل سال بسال بر مزایای آن افزود ـ مدرسه نمازی اکنون از بهترین مدارس کشور بشمار میرود که صیت آنبقول آن شاعر فسونگر: کران تا کران کشور را فرا گرفته است چه بسا دانش آموزانی که از خرمن دانش آقای برهان خوشه‌ها ب گرفته و در این مملکت بمقامات عالی رسیده‌اند و چه جوانانی که اکنون در کشورهای بیگانه بتکمیل معلومات خود پرداخته و با خط برجسته‌ای حق بزرگ برهان را در موفقیت خود در دفتر خاطرات خویش بر نگاشته‌اند.
برهان آنروزها که مدرسه نمازی بوجود آمده بود هم درس میداد، هم برای شاگردان کتاب تألیف و تصنیف میکرد و هم مدرسه را اداره میکرد.
با دست تنها ولی با همت بسیار و لیاقت شایسته احترام مدرسه را اداره میکرد و امروز مدرسه نماز بجائی رسیده است که او را مثل یک آموزشگاه بزرگ نمونه در فرهنگ پهناور کشور یاد میکنند.
برهان را باید بحق یکی از بنیان گذاران حقیقی فرهنگ دانست، زیرا او و یکی دو تن از رجال فداکار فرهنگ دوست بودند که بنیاد فرهنگ نورا در فارس بر شالوده استواری محکم ساختند
امسال برهان بر اثر خستگی تصمیم گرفت از کار مدرسه کناره جوئی کند و بجبران گذشته اندکی استراحت نماید، ولی وزارت فرهنگ بهیچوجه تن بقبول این خواسته نمیداد و راضی نمیشد که استاد یکباره از کار کناره کند ـ سرانجام وزارت فرهنگ در برابر اصرار و ابرام آقای برهان تسلیم شد ـ ولی موافقت خود را مشروط بر آن داشت که اقای برهان اگر ریاست را ترک میکند سرپرستی دبیرستان را همچنان بعهده داشته باشند.
ما ضمن قدر شناسی از زحمات پنجاه ساله اقای برهان از حق شناسی اولیاء وزارت فرهنگ نیز قدر شناسی میکنیم و امید واریم پیوسته خداوند بزرگ بهمه خدمتگزاران حقیقی فرهنگ توفیق بدهد که در پایان خدمات خود از حاصل نیکنامی و شرافت و فداکاری برخوردار گردند ـ انتهی
آقای برهان را تألیفاتی است که جز یکجلد آن بنام «آئین دانش» و در سی و پنجسال پیش برای مبتدیان دبستان نوشته و بسیار مفید و مورد توجه مدیران مدارس قرار گرفته بود بخاطر ندارم ـ آئین دانش مکرر و هر بار چند هزار جلد در شیراز چاپ شده است.
اقای برهان مردی آزادیخواه است وسی سال متوال در انجمن شهر نمایندگی مردم شیراز انتخاب شده و خدماتی را انجام داده است و در شورای عالی فرهنگ فارس نیز با صداقت همکاری داشته است ـ نیز عضو هیأت مدیره انجمن ادب شیراز میباشد.