حاج محمد جعفر مجتهد آباده‌ای [1]
از فقهاء و مجتهدین قرن سیزدهم هجری است
محمد جعفر حسینی خور موجی در «آثار جعفری» مینویسد: قدوة المحققین و برهان المدققین حاج محمد جعفر آباده‌ای سلمه الله تعالی مرجع فضلاء آفاق و مجتهد علی الاطلاق است ـ صیت فضلش بفلک رسیده آوازه جلالتش ملک شنیده فاضلی است دیندار و عالمی پرهیزگار ـ سخن بذکر وی آراستن مراد آنست: که پیش اهل هنر منصبی بود ما را ـ وگرنه منقبت آفتاب معلوم است ـ چه حاجت است بمشاطه روی زیبار را ـ سالهاست که در دارالسلطنه اصفهان توطن فرموده اهالی آن دیار و طلاب سائر بلاد و امصار از افادات کثیر البرکاتش مستفید و بهره ور میگردند هر کجا هست خدایا بسلامت دارش ـ
سال فوتش معلوم نشد ـ همینقدر معلوم است که در سال 1276 که کتاب خورموجی چاپ شده زنده بوده است
[1] ـ آباده ـ Aabadeh یکی از شهرستانهای ششگانه استان هفتم است که مرکز آن شهر آباده و تاریخ بنای اینشهر در اواخر قرن هیجدهم هجری (کذافی الاصل اشتباه بزرگی است گویا مقصود قرن هیجدهم مسیحی بوده) بدست طوائف گرچه‌ای و برندهی اصفهان بوده و بامر کریمخان زند معمور و نام آباده با آن داده شده است ـ فاصله آن تا شیراز 280 و تا شهرضا 123 تا اصفهان 204 تا زد از راه ابرقو 100 کیلومتر است.
ابنیه و کوچه‌های شهر بطور کلی بسبک قدیم ساخته شده و آثار فالح که در قدیم بطور منفرد بفواصل متفاوات بنا و شهر فعلی را تشکیل میدهد حال مشهود است ـ فقط یک خیابان جدید الاحداث دارد که مسیر شوسه اصفهان بشیراز است و مغازه‌ها و ده کاکین بالنسبه جدید در اطراف آن دیده میشود
هوای شهر دو تابستان معتدل و در زمستان سرد است و آب مشروب آن از قنات و چاه و روشنائیش بوسیله برق تأمین میشود.
در اطراف شهر باغهای زیاد وجود دارد که گردشگاه اهالی است
کلیه ادارات دولتی و شعبه بانک ملی ایران و چهار صد باب دکان و مغازه و دو دبیرستان و چند دبستان دخترانه و پسرانه ـ یک بیمارستان ـ یک باغی ملی ـ یک قرائتخانه در شهر وجود دارد.
جمعیتش 8264 نفر ـ زبان اهالی فارسی و مذهبشان شیعه اثنی عشری است.
شغل اهالی: تجارت ـ کسب ـ قالی بافی ـ گیوه و ملکی دوزی و منبت کاری است منبت کاری آن بسیار خوب و مشهور است.
در فارس چند محل دیگر بنام آباده است که ذیلا باختصار از آن‌ها نام میبریم:
1ـ دهی از دهستان کوار بخش سروستان شهستان شیراز که در 121 کیلومتری باختری سروستان واقع است هوایش معتدل و 282 نفر جمعیت فارسی زبان شیعه مذهب دارد
2ـ دهی از دهستان آباده طئک بخش نیزیز شهرستان فسا که در 121 کیلومتری باختری نیریز واقع است هوایش گرمسیر و مالاریائی سکنه‌اش 886 نفر شیعه فارسی زبان آبش از قنات و محصولش پنبه ـ و شغل اهالی زراعت ـ و قالی بافی راه فرعی دارد.
3ـ دهی از دهستان بوانات بخش بوانات و سرجهان شهرستان آباده که در 26 کیلومتری جنوب خاوری سوریان کنار راه فرعی عمومی واقع شده هوایش کوهستانی سردسیر ـ سکنه‌اش 281 نفر شیعی و فارسی زبان ـ آبش از رودخانه مزایجان ـ محصولش غله ـ میوه و دارای معدن سنگ سفید و شغل اهالیش زراعت است.
4ـ دهی از دهستان رامجرد بخش اردکان شهرستان شیراز که در 73 کیلومتری جنوب خاوری اردکان و چهار کیلومتری راه فرعی شیراز به کامیفروز واقع شده هوایش معتدل و مالاریائی ـ سکنه‌اش 154 نفر شیعه فارسی زبان ـ آبش از رودگر ـ محصولش غله ـ برنج ـ شغل اهالی زراعت و راهش چهار پاور است.