وی از علماء این عصر و بطوری که رد «فهرست علماء زنجان: 72» فرموده منسوب بیکی از دیهات طارم در نزدیکی قریه سردان این شهر است، و همانا در اینسال متولد شده و در سنه 1299 بعراق عرب رفته و آنجا در نزد آخوند خراسانی درس خوانده و در سنه 1314 بازگشت و در جلالت و فضل شهرتی بهم رسانید، زیرا که وی مجتهدی محقق کثیرا العلم سلیم النفس حسن الخلق جید الحظ بود و در مسجد جمیله نماز جماعت می‌کرد و هم بمنبر می‌رفت و بمواعظ متینه مردمان را بهره‌مند می‌نمود، و هیچ وقت پس از مراجعت از نجف از زنجان بجائی سفر نکرد الا اینکه گاهی ـ آن هم کم ـ ببعضی از دیهات آن می‌رفت.
تا بالاخره در پنج شنبه دوازدهم یا 13 ماه صفر المظفر سنه 1365 ـ مطابق 6 بهمنماه باستانی ـ وفات کرد و دو فرزندش آقا کمال الدین و آقا عماد الدین از محصلین اند.
و برادر صاحب عنوان حاج ملا فتح الله هم از علماء است که در هیدج در نزد ملا علی درس خوانده تا فاضلی جلیل گردید و هم در آن ولایت سکونت گزید و فرزندش آقا میرزا عبدالعظیم در هیدج نزد مدرسین آن درس خوانده تا از اهل فضل گردید.
و فرزند وی میرزا عبدالرحمن از فضلا محصلین در شهر مقدس قم میباشد.
1402 ـ تولد سید علی اکبر 37 فتوحی زواره‌ئی
وی فرزند مرحوم سید محمد علی 36 سید علی اکبر 35 حاج میرزا فیعا 34 بن میر سید محمد 33 بن میر محمد حسین 32 بن میرزا رفیع الدین محمد 31 طباطبائی نائینی (ره) است.
میرزا رفیع الدین محمد 31 در (1195 ج 1 ص 35) گذشت، و آنجا وعده دادیم که شرح احوال فرزندش میر محمد حسین 32 را در اینسال بنویسم.
اینک گوئیم که مرحوم میر محمد حسین مرقوم به طوری که در «تایخ نائین 3: 96» نوشته ـ سیدی محدث و فقیه بوده و در سنه 1175 وفات نموده و در اصفهان در قبرستان آب بخشان نزدیک بمسجدی که در کنار آن بوده دفن شده، و بر قبرش سنگی افتاده و بر آن عباراتی منفور بوده که در موقعی که قبور آن قبرستان را برای امتداد خیابان جدید چهار باغ تا آخر شهر بطرف برخوار خراب می‌کرده‌اند و مخصوصاً عملجات این کار داشته‌اند کلنگ میزده‌اند آقای نجفی مرعشی عبارات آن سنگ را وا می‌نوشته و از جمله این شعر ماده تاریخ بوده:
گفتا رفیق از پی تاریخ آن امام یارب بخلد جای محمد حسین باد
انتهی کلام «تاریخ نائین» الا تغییر در تاریخ وفات، بدین معنی که مادة مزبور (1090) میشود نه 1175 ، و ما آنرا بدو راه اشتباه دانستیم: یکی اینکه میر محمدحسین مرقوم برادر میرسد علی 32 (1195 ج 1 ص 35 ش 13) و در طبقه او است و نشاید که تقریباً صد سال پیش از او یا هشت سال بعد از جد اعلایشان میرزا رفیعای نائینی 38 معروف وفات کرده باشد.
دیگر آن که: گویندة این شعر ـ چنان که دیدی ـ رفیق اصفهانی (1212 ش 180) است و او در 1090 نبوده بلکه در حوالی 1175 بوده و این ماده را گفته، و در نقل ماده اشتباه شده، و أصل آن را آقای میر سید محمد 37 یزدانیان که اینک ذکر میشود چنین نقل می‌کرد:
گفتا رفیق از پی تاریخ آن مدام «الخ»
و این وقت سنه 1175 میشود و درست است.
و او علاوه بر چندین شعر مرثیه و ماده تاریخ بطور مذکور، عبارات نثری روی سنگ را نیز داشت که پدرش سید اسمعیل آنرا در سنه 1352 که قبرستان را خراب می‌کرده‌اند وا نوشته بود و از جمله آن تصریح بتاریخ وفات در 2 ج 1 همین سال 1175 بود.
و میر سید محمد مرقوم بطوری که می‌گفت فرزند سید اسمعیل 36 بن سید حسن 35 بن میرزا محمد حسین 34 شیخ الاسلام میر محمد صادق 33 مدفون در زواره ابن میر محمد حسین 32 مذکور است و «شجره نامه‌ئی» در دست داشت که آنرا عم پدرش سید اسمعیل 35 بن میرزا محمد حسین 34 شیخ الاسلام در ذی الحجه 1223 بخط نسخ بسیار خوب در نسب خودش تا میرزا رفیعا بطوری که اینجا نقل کردیم و از او تا حضرت امام حسن (ع) مانند آنچه در 1195 ذکر شده نوشته بود، الا یکی دو جا تفاوت و آن «شجره نامه» هم خالی از اشکالی که در اغلب انساب سادات بدان اشاره نموده آیم بود، مانند عم بودن او نسبت به سید اسمعیل پدر سید محمد یزدانیان مرقوم، و هیچ سعب و فروعی در آن نبوده، و فقط همان نسب خود را تا حضرت امام حسین (ع) نوشته بود.
و به هر حال، فرزند ابن میر محمد حسین: مرحوم میر سید محمد 33 بطوری که در «تاریخ نائین مرقوم 3: 93» نوشته ـ در تخت پولاد پهلوی قبر جدش میرزا رفیعای مذکور دفن است.
فرزندش حاج میرزا رفیعا 34 در نجف دفن است.
فرزندش سید علی اکبر 35 مشهور به محیی طبیب بوده.
فرزندش سید محمد علی 36 مشهور بشمس الاطباء و در نجف دفن است و او چهار پسر داشته: اول سدی علی اکبر 37 صاحب عنوان: دویم سید ابوالحسن 37 زواره بزاویة مقدسة حضرت شاه عبدالعظیم «علیه التحیة و التسلیم» مهاجرت نموده و دفتری برای ازدواج و طلاق دارد. سیم سید عبدالجواد 37 که در زواره بزراعت می‌گ ذراند. چهارم سید مصطفی 37 فتوحی که از زواره بزاویة مقدسه آمده و آموزگار دبستان دولتی است، چنان که این همه در جلد و صفحة مرقومین تاریخ مزبور نوشته.
و سید علی اکبر صاحب عنوان از اهل علم و ادب است و شعر هم می‌گوید و بطوری که در آن صفحه گفته در این سال متولد شده و نخستین کسی است از این خانواده که از زواره بزاویة مقدسة حضرت شاه عبدالعظیم (ع) هجرت نموده و تا کنون در آنجا سکونت دارد. انتهی و شهرت او بفتوحی بنسبت جدش ابوالفتوح احمد 9 است که در (1195 ش 13) گذشت.