حدیث: امام علي عليه السلام فرمودند : إذا رَأيتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِما ؛ هرگاه دانشمندى ديدى، به او خدمت کن. ( غررالحکم ح ۴۰۴۴ ) حدیث: امام علي (عليه السلام) فرمودند: النَّظرُ إلي العَالِم أحبُّ إلَي الله مِن اعتکافِ سَنَهٍ فِي البَيت الحَرام؛ نگاه کردن به عالم و دانشمند نزد خداوند، از يک سال اعتکاف در کعبه برتر است. ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: إنّ علِیّا کانَ عالِما والعلمُ یُتوارَثُ ، ولَن یَهْلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ ؛(امام) على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مىشود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن که پس از او کسى مى ماند که علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند. ( الکافي : ۱ / ۲۲۱ / ۱ ) ) حدیث: امام جواد عليه السلام فرمودند: العلماء غرباء لکثرة الجهال؛ عالمان، به سبب زيادي جاهلان، غريب اند. ( مسند الامام الجواد، ص ۲۴۷ ) ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: اِذا کانَ یَومُ القيامَةِ بَعَثَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ العالِمَ وَ الْعابِدَ ، فَاِذا وَقَفا بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ قيلَ لِلْعابِدِ : اِنْطَلِقْ اِلَى الْجَنَّةِ وَ قيلَ لِلْعالِمِ : قِف تَشَفَّعْ لِلنّاسِ بِحُسْنِ تَأديبِکَ لَهُمْ؛ هر گاه روز قيامت گردد، خداى عزّوجلّ عالم و عابد را برانگيزاند . پس آنگاه که در پيشگاه خداوند ايستادند به عابد گفته مى شود : «به سوى بهشت حرکت کن» و به عالم گفته مىشود : « بايست و مردم را به خاطر آنکه نيکو ادبشان نمودى ، شفاعت کن ». ( علل الشرايع، ج ۲، ص ۳۹۴، ح ۱۱ ) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: العلماء مصابيح الارض، و خلفاء الانبياء، و ورتني و ورثه الانبياء. علما چراغهاي زمين اند و جانشينان پيامبران و وارثان من و پيامبران هستند. ( کنز العمال/ ۲۸۶۷۷٫) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: موت العالم ثلمه في الاسلام لا تسد ما اختلف الليل و النهار در گذشت عالم، رخنه اي است در اسلام که تا شب و روز در گردش است، هيچ چيز آن را جبران نمي کند. ( کنزالعمال/ ج ۲۸۷۶۰٫ )
19 اسفند 1396, 7:44
ولادت شریف در سنه یک هزار و دو صد و سی و چهار یا سی و پنج واقع شد.
تحصیل علوم نزد اجلّه علماء کرام مثل آخوند ملا صفر علی لاهیجی و حاجی ملا محمد صالح برغانی و آخوند ملا عبدالکریم ایروانی و حاجی ملا محمد استر آبادی و حجة الاسلام آقا سیّد محمد و حاجی ابراهیم کلباسی و شیخ محمد حسن نجفی و شیخ حسن بن شیخ جعفر نجفی و شیخ محسن خنفر و شیخ مرتضی و آخوند ملا آقا دربندی نموده و اکثر به خدمت جناب آقا سیّد ابراهیم صاحب ضوابط تحصیل فقه و اصول و رجال فرموده از تصنیفات اوست در علم تفسیر.
توضیح التّفسیر در چند مجلّدات است، جلد اوّل در قواعد تفسیر دوّم از تفسیر سوره حمد تا بیست و سه آیه تفسیر سوره بقره سوّم تفسیر آیه اول بیت وضع للنّاس چهارم تفسیر آیه امانت پنجم تفسیر آیه قاب قوسین او ادنی ششم تفسیر سوره والضّحی هفتم تفسیر سوره فیل هشتم تفسیر سوره نصر، نهم تفسیر سوره قدر، فارسی دهم تفسیر سوره قدر، عربی یازدهم تفسیر سوره قدر ایضا عربی و از هر دو سابق کلان تر است و آن را به اسم معتمدالدّوله نوّاب فرهاد میرزا تصنیف فرموده و در علم صرف شرح تصریف زنجانی شرح بر شرح تفتازانی بر تصریف زنجانی حاشیه بر شرح تصریف ملا سعد منظومه در علم صرف شرح منظومه سابقه شواهد شرح منظومه شرح امثله سیّد شریف در علم نحو شرح رسایل جرجانیّه شرح فارسی بر عوامل ملا محسن، شرح ثمانا شواهد عوامل ملا محسن شرح صمدیّه تعلیقه بر سیوطی حاشیه بر شرح جامی شواهد بر شرح جامی شرح حدیث ابی الاسود دوئلی شرح لغز شیخ بهائی در اسم زبده منظومه در نحو رساله مؤنّثات سماعیّه در علم منطق حاشیه بر کبرای منظومه منطق حاشیه بر حاشیه ملا عبدالله یزدی بر تهذیب منطق شرح دیباچه شرح شمسیّه علم مناظره منظومه صغیر در علم آداب مناظره منظومه مطوّله در آداب مناظره در علم معانی و بیان منظومه علم معانی و بیان و بدیع شرح دیباچه مطوّل فارسی شواهد اشعار مطوّل فارسی، رساله فارسی در علم بدیع حاشیه بر مطوّل منظومه در علم اعداد منظومه در علم اعداد رساله فارسی در علم اعداد در علم رمل و جفر و حساب رساله در رمل و رساله در جفر منظومه در حساب شرح فارسی خلاصة الحساب علم هیئت حاشیه بر تشریح الافلاک: علم لغت کتابی که در آن لغت اضداد جمع نموده مصیبت کتاب بحرالبکاء مراثی فارسی قریب صد عدد است مجمع المصائب مرحله حسینیّه مواعظ متّقین فهرست مواعظ متّقین اسرار المصائب فهرس اسرار المصائب اکلیل المصائب فهرس اکلیل المصائب انیس الواعظین علم کلام و معقول و دعاء منظومه در کلام شرح المنظومه شرح فارسی بر تجرید شرح بر شرح فاضل قمی بر حدیث سئل هل رایت رجلا قال نعم والی الآن ایضا شرح فارسی بر حدیث مذکور شرح بر حدیث کمیل شرح بر بعض فقرات دعاء کمیل شرح دعاء سحر کبیر شرح دعای مختصر: الحمدلله من اوّل الدّنیا الی فنائها شرح زیارت رضویّه شرح دعاء معروف یا من ارجوه لکلّ خیر الفیّه منظومه در عدل و توحید فهرست الفیّه توحید شرح منظومه توحید شرح وصایای حضرت امام رضا علیه السّلام منظومه اثبات نبوّت خاتم الانبیاء (ص) فهرست منظومه نبوّت حاشیه بر منظومه نبوّت رساله حدیث: ستفرق امّتی اصل این رساله تصنیف والد مولانا مرحوم بوده مگر ناقص بود آن را تمام نمود الفیّه منظومه در خلافت بلا فضل حضرت علی علیه السلام فهرست منظومه الفیّه سابق الذّکر شرح عربی منظومه امامت شرح فارسی بر منظومه امامت در علم درایت هدایة الدّرایة العصابة شرح وجیزه شیخ بهائی حواشی بر شرح درایه شهید ثانی علم رجال قصص العلماء موسوم به تذکرة العلماء، کرامات العلماء در آن کرامات علماء را جمع نموده است علم اصول شرح فارسی در مبحث عدم صحّت سلب قوانین تقریرات اصولیّه منظومه اصول رساله اصول بی‌نقطه منظومه الفیّه در اصول شرح الفیّه اصول لسان الصّدق در اصول تعلیقه بر قوانین حجّت قرائت قرّاء سبعه رساله در عدم لزوم تقلید اعلم در تراجیح تعلیقه بر کتاب معالم ایضا حاشیه دیگر بر کتاب مذکور تعلیقه بر تعلیقه سلطان العلماء بر معالم رساله در تحقیق وضع الفاظ برای اعمّ از صحیح و فاسد و موضوع له لفظ صلوة در علم فقه کتاب بدایع الاحکام شرح شرایع الاسلام حواشی بر ریاض المسائل تعلیقه بر روضه بهیّه منظومه الفیّه در قواعد کلیه فقه نظم رساله الفیّه شهید اوّل حاشیه فارسیّه بر الفیّه شهید رساله در وضو رساله در نیّت.
علاوه این کتاب و رسائل مرقومه دیگر کتب و رسائل بسیار دارد که تفصیل آن در قصص العلماء در احوال خود همه را بالتّفصیل مرقوم فرموده من شاء فلیرجع الیه.
لیکن اکثر این تصنیفات به معرض طبع نرسیده آن چه شایع شده از درجه تحقیق و تنفیذ نازل است و سیماء قبول در آن مشهود نمی‌گردد خاصّه قصص العلماء که اکثر آن مشتمل بر حکایات عامیّه و فی الواقع از قبیل قصص باطله است که هیچ اصلی ندارد و اهل علم ابدا محلّ اعتماد نمی‌دانند تصنیف این کتاب به محض ساده لوحی و عدم صدق از کذب آن را وارد نموده.
صاحب مآثر در ترجمه این بزرگوار خیلی بلاغت به کار برده چنانچه گفته: میرزا محمد تنکابنی فقیه مقدّس صادق سلیم الصّدر ساده لوح بود و به تألیف قصص العلماء علم تراجم رجال را قریب انفعال نمود. انتهی.