حدیث: امام علي عليه السلام فرمودند : إذا رَأيتَ عالِما فَکُن لَهُ خادِما ؛ هرگاه دانشمندى ديدى، به او خدمت کن. ( غررالحکم ح ۴۰۴۴ ) حدیث: امام علي (عليه السلام) فرمودند: النَّظرُ إلي العَالِم أحبُّ إلَي الله مِن اعتکافِ سَنَهٍ فِي البَيت الحَرام؛ نگاه کردن به عالم و دانشمند نزد خداوند، از يک سال اعتکاف در کعبه برتر است. ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: إنّ علِیّا کانَ عالِما والعلمُ یُتوارَثُ ، ولَن یَهْلِکَ عالِمٌ إلّا بَقِیَ مِن بَعدِهِ مَن یَعلَمُ عِلمَهُ أو ما شاءَ اللّهُ ؛(امام) على عليه السلام عالم بود، و علم ، ارث برده مىشود. هرگز عالمى نمى ميرد مگر آن که پس از او کسى مى ماند که علم او يا آنچه را خدا خواهد، بداند. ( الکافي : ۱ / ۲۲۱ / ۱ ) ) حدیث: امام جواد عليه السلام فرمودند: العلماء غرباء لکثرة الجهال؛ عالمان، به سبب زيادي جاهلان، غريب اند. ( مسند الامام الجواد، ص ۲۴۷ ) ) حدیث: امام صادق عليه السلام فرمودند: اِذا کانَ یَومُ القيامَةِ بَعَثَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ العالِمَ وَ الْعابِدَ ، فَاِذا وَقَفا بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ قيلَ لِلْعابِدِ : اِنْطَلِقْ اِلَى الْجَنَّةِ وَ قيلَ لِلْعالِمِ : قِف تَشَفَّعْ لِلنّاسِ بِحُسْنِ تَأديبِکَ لَهُمْ؛ هر گاه روز قيامت گردد، خداى عزّوجلّ عالم و عابد را برانگيزاند . پس آنگاه که در پيشگاه خداوند ايستادند به عابد گفته مى شود : «به سوى بهشت حرکت کن» و به عالم گفته مىشود : « بايست و مردم را به خاطر آنکه نيکو ادبشان نمودى ، شفاعت کن ». ( علل الشرايع، ج ۲، ص ۳۹۴، ح ۱۱ ) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: العلماء مصابيح الارض، و خلفاء الانبياء، و ورتني و ورثه الانبياء. علما چراغهاي زمين اند و جانشينان پيامبران و وارثان من و پيامبران هستند. ( کنز العمال/ ۲۸۶۷۷٫) ) حدیث: رسول اکرم صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند: موت العالم ثلمه في الاسلام لا تسد ما اختلف الليل و النهار در گذشت عالم، رخنه اي است در اسلام که تا شب و روز در گردش است، هيچ چيز آن را جبران نمي کند. ( کنزالعمال/ ج ۲۸۷۶۰٫ )
13 مهر 1394, 15:28
تدریس
وى در طول اقامت در قم به تدریس سطوح عالى حوزه اشتغال داشته است و کتب مکاسب و رسایل و کفایه را بارها تدریس کرد.
هجرت مجدد به قم
آیت الله موسوى اردبیلى که در دوران حیات حضرت امام(قدس سره) بارها تقاضاى کناره گیرى از مسئولیتها و پرداختن به اشتغالات علمى را کرده ولى پاسخ منفى شنیده بود، بعد از رحلت امام و در شهریور سال 1368ش به قم هجرت کرد و به عنوان یکى از مراجع معظم تقلید مطرح شد و اشتغالات جدیدى را به شرح زیر آغاز کرد:
1 ـ تدریس و بحث و تحقیق
وى از ابتداى اقامت مجدد در شهر مقدس قم، تدریس خارج فقه و اصول را آغاز کرد و تا کنون یک دوره خارج اصول را به اتمام رسانیده و نیز یک دوره فقه جزایى اسلام شامل قضا، حدود، قصاص، دیات، شهادات و... را تدریس کرد، و آنها را به رشته تحریر درآورده است.
تا کنون فقه القضاء، فقه الحدود و التعزیرات، فقه الدیات، فقه القصاص وى منتشر شده و کتاب فقه الشهادات آماده طبع است و در ایام تعطیلى حوزه علمیه قم، اقدام به تدریس فقهى کتاب شرکت و مباحث اجتهاد و تقلید و بیمه کردند که از آن میان کتاب فقه الشرکة و کتاب التأمین در یک جلد به طبع رسیده است. پس از به پایان بردن مباحث مهم کیفرى، تدریس مباحث حقوقى و مدنى اسلام را در دستور کار خویش قرار داده اند که به جهت اهمیّت مضاربه و ابتلاى شدید جامعه به آن، آن را در اولویت قرار داد و تدریس آن را به پایان رساند و هم اکنون مشغول تدریس کتاب بیع است.[33]
2- تأسیس و اداره دانشگاه مفیداو از دورانى که در قم مشغول تحصیل بود، مانند هر طلبه دردآشنا به کاستى هاى نظام آموزشى حوزه مى اندیشید و آرزو داشت که این نواقص برطرف شود. یکى از مهم ترین کاستى هاى حوزه این است که برنامه درسى آن همان برنامه درسى سابق است و تغییر اساسى در آن ایجاد نشده است، لذا احکام مسایل جدید که در اثر تحولات جوامع زندگى انسانها به وجود آمده است، در این کتابها یافت نمى شود و یا بحث کافى در مورد آنها نشده است. مسایل مهم دانش، حقوق به ویژه حقوق بین الملل همچون احکام مرزها، صلاحیتها، دریاها و مناطق تحت حاکمیت کشورها، مقاوله نامه ها و میثاقهاى بین المللى، تابعیتها، همچنین مسایل اقتصادى از قبیل بانک، بانکدارى بدون ربا، بیمه، پول و... و نیز مسائل حکومتى و سیاسى و بحث و بررسى فقهى پیرامون نهادهاى اجتماعى جدید چون قواى سه گانه و هم چنین علومى مانند جامعه شناسى، فلسفه، کلام جدید، علوم سیاسى و... به شکل آکادمیک و امروزین آنها، در حوزه ها مورد بحث و بررسى کامل قرار نگرفته و به رغم نیاز شدید جوامع اسلامى به آنها، هنوز هم خلأهاى فراوانى در این زمینه به چشم مى خورد. از طرف دیگر طبیعى است که اداره حکومت اسلامى نیازمند متخصصان متعهدى است که علاوه بر آشنایى کامل با علوم حوزوى، با علوم جدید نیز آشنایى کامل داشته و از توانایى کافى جهت پاسخگویى به مسایل جدید و بیان دیدگاه اسلام در مسایل مطروحه برخوردار باشند. براى حل این مشکلات و نواقص و رفع آنها، هنگامى که ایشان تصمیم به اقامت دوباره در قم گرفت، اقدام به تأسیس مؤسسه اى به نام دانشگاه علوم انسانى (دارالعلم مفید) کرد. هدف از تأسیس این دانشگاه این است که علوم مورد نظر اسلام، یعنى علوم انسانى تدریس شود و نظرات اسلام نیز در ردیف نظرات سایر مکاتب مورد بحث و بررسى قرار گیرد. در حال حاضر رشته هاى حقوق، اقتصاد، فلسفه، علوم سیاسى و علوم قرآن در این مؤسسه در سطح کارشناسى و کارشناسى ارشد تدریس مى گردد و در نظر است مقطع دکترى نیز ایجاد شود. و افزون بر آن بر تعداد رشته هاى تحصیلى نیز اضافه گردد. اینک نزدیک به 600 دانشجو در این دانشگاه مطابق مقررات آموزش عالى کشور به تحصیل اشتغال دارند و همزمان به طور مستقل به تحصیل و پژوهشهاى عالى حوزوى مى پردازند.[34]