اندرزهاى قدسى
از مرحوم آیت الله حاج شیخ مجتبى قزوینى خراسانى، نصایح و توصیه هاى متعددى به یادگار مانده است. یکى از مکتوبات جانبخشى که وى به فرزند ارجمند خود مرقوم داشته نوشتار ذیل است:
«بدان راه نجات و رسیدن به مقاصد عالیه تقوى و توسّل به ائمّه هدى خاصّه ولىّ عصر روحى و ارواح العالمین له الفداء مى باشد. مکرّر این دو کلمه را براى شما و آقایان طلاب توضیح داده ام.
1 ـ مواظبت و مراقبت کامل در فعل واجبات و ترک محرّمات باید داشته باشید.
2 ـ نماز توسّل به ولىّ عصر عجّل الله تعالى فرجه الشریف در خود مفاتیح صفحه 45 مطلق است و شرائطى ندارد، هر وقت مى شود خواند، مکرّر با توجّه تام بخوان، در هر امر مهمّى بخوان تا نتیجه بگیرى، من دقّ باباً و لَجّ ولج کسى که در خانه شخصى بزرگ را بکوبد و جدّیت کند داخل خواهد شد، و برخى از دعاهایى را که در مفاتیح و صحیفه سجّادیه است با حال و توجّه به معانى بخوان.
3 ـ این دو امر مهم را با سوره مبارکه یس ترک نکن، امیدوارم آخر الامر به سرّ این دستور برخورى و بفهمى...»
از جمله توصیه هاى ایشان به یکى از طلاب در اوائل طلبگى این است:
1 ـ مباحثه هاى دوره را ترک نکنید.
2 ـ در عبادات و مستحبات تا مى توانید کوشش کنید.
3 ـ روزى 4 صفحه قرآن بخوانید.
4 ـ به حرم حضرت رضا(علیه السلام) هر وقت بیکار بودید، مشرف شوید.
و در جایى دیگر وقتى سؤال شد: براى اینکه توفیق زیاد شود چه باید کرد؟
جواب دادند: قرآن زیاد بخوانید، تصمیم بگیرید روزى نصف جزو بخوانید.
و همچنین سؤال شد: کسى که قبلاً توفیقاتى داشته چه باید انجام دهد تا دوباره توفیقات باز گردد.
جواب دادند: استغفار زیاد کند، روزى 70 مرتبه استغفار، و دعاى اول مناجات خمسة عشر، یعنى مناجاة التائبین را بخواند.
ایشان در توصیه هاى دیگر به یکى از شاگردان خود چنین مرقوم مى دارد:
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
لاحوّل و لاقوّة إلاّ بالله العظیم صلّى الله علیک یا ابا صالح المهدى، ادرکنى!
نور چشم عزیزم... ـ ادام الله تأییداته ـ تقاضاى یاد داشت و نصیحت از کسى کردى، که خود در گرداب دنیا و شهوات و سرکشى نفس امّاره فرو مانده و بیچاره است، و امیدى غیر از رحمت و رأفت ذات عالم قادر حىّ قیّوم رحیم کریم غفّار ندارد خابَ مَن کانَ رَجاؤه سواک. و این امید و رجاء به خداوند مهربان داناى توانا فطرى بشر، و دستور قرآن مجید و پیغمبر اکرم و ائمّه دین ـ صلّى الله علیهم اجمعین ـ است.
سیّد ساجدین و زین العابدین على بن الحسین ـ صلوات الله علیهما ـ مى فرماید: «... مَنِ الّذی نَزَلَ بَک مُلْتَمِساً قِراک؟ فَما قرَیْتَه؟ و مَنِ الّذی اَناخَ ببابکَ مُرتَجیاً نَداک فَما أوْلَیْتَه؟ اَیَحسُنُ اَن اَرْجَعَ عَن بابِکَ بِالخَیْبَةِ مَصروفاً، و لَسْتُ أعْرِفُ سِواکَ مَولّى بالاحسانِ مَوصوفاً؟ کیفَ اَرجُو غیرَکَ وَ الخیرُ کلُّهُ بِیَدک؟ و کیفَ أومّلُ سِواکَ و الخَلْقُ و الأمرُلَکَ» تا آخر دعاى شریف. و به این مضامین از ائمّه(علیهم السلام) در ادعیه و روایات زیاد وارد شده باید امیدوار باشیم، و یأس از پروردگار از گناهان کبیره به شمار رفته. لکن اساس و ریشه امیدوارى دو امر مهم است:
]اول:[ معرفت پروردگار متعال به ربوبیّت و اوصاف کمال و جمال، چنانکه ذات مقدس به توسط قرآن مجید و پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) و ائمّه هدى(علیهم السلام) بیان فرموده، نه چنانکه علماء بشر به آراء و عقول ناقص خود مشى کردند.
دوم: شناسایى خود، به عبودیّت و فقر و عجز و احتیاج و بیچارگى و ناتوانى و قصور و تقصیر، و تمام و کمال رجاء ـ که باعث نجات باشد ـ و توسل و تشبّت به ولایت اهل بیت عصمت(علیهم السلام) و عمل به دستورات و فرامین آن وجودات مقدّس.
و شکى نیست ]که[ هر مقام وکمالى را خواسته باشیم باید متوجّه و متوسّل ]به [مقام ولایت ائمّه(علیهم السلام) باشیم، «مَن أرادَ الله بَدأَ بِکُم، وَ مَن وَحّدَهُ قَبِلَ عَنکُم، و مَن قَصَدَهُ تَوجّهَ بِکم.»
سیّما در زمان غیبت باید متوسّل به ذیل عنایات ولىّ عصر ـ عجّل الله فرجه، وسلام الله علیه، و روحى فداه ـ باشیم، و وجود مبارکش را لیلاً و نهاراً متذکّر، و فراموش و غفلت نکنیم. و بدانیم که از جانب ذات اقدس ربوبى ـ جلت آلاؤه ـ ولىّ امر، و «واسطه» بین «خالق» و «خلق» است، و «فیوضات» به برکت «وجودِ مبارکش» به ما مى رسد و آنچه بخواهیم باید به برکت آن حضرت بخواهیم.
و در خاتمه عرض مى کنم: «از تفکّر» و «تأمل» و «محاسبه» در افعال و احوال «جسمى» و «روحى» غفلت نکنید، که باعث تنبّه و تذکّر، و تصحیح اعمال، و تحسین اخلاق خواهد بود. چنانکه شفاهاً به نحو تفصیل عرض کردم. و استدعا دارم که این فقیر و محتاج و داعى را، در حیات و ممات، فراموش نفرمائید. و السّلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
الداعى: مجتبى القزوینى.([11])